Chương 32
Vêrôních nghiêng đầu.
- Vâng, vâng. - Nàng nói.
Bá tước đứng khom người.
- Vả lại, - Ông nói thêm, - Nếu còn điều gì bất tiện thì - nói theo cách của bà - tương lai sẽ làm nhiệm vụ trang trải nốt. Chỉ cần chẳng hạn, câu này của tôi sẽ ám chỉ tình cảm của ông Xtêpan đối với mẹ cháu Phơrăngxoa, chẳng biết như thế có thóc mách không, chẳng hạn chỉ cần một ngày nào đó, ý chí và lòng biết ơn thúc đẩy mẹ cháu Phơrăngxoa vui lòng tiếp nhận tình cảm đẹp đẽ của ông Xtêpan thì lúc đó tất cả các điều kiện sẽ đơn giản vì Phơrăngxoa đã mang tên của Maru rồi. Còn cách nào xóa bỏ dĩ vãng triệt để và có lợi cho mọi người, cho Phơrăngxoa bằng cách ấy! Không có cái gì có thể len lỏi vào những bí mật của sự kiện đã bị xóa bỏ và cũng không còn gì để mà nhắc nhở... Tôi cho rằng những lí lẽ trên đây là những lí lẽ phần nào có trọng lượng. Tôi sẽ rất sung sướиɠ được bà chia sẻ những quan điểm của tôi.
Bá tước Luy cúi chào Vêrôních và không nhấn mạnh thêm điều gì nữa. Ông hầu như không chú ý đến vẻ e thẹn của nàng, quay về phía Phơrăngxoa nói to:
- Bây giờ cháu Phơrăngxoa, bác sẽ là của cháu tất cả. Nếu cháu không muốn đầu óc mình cứ lẩn quẩn trong bóng tối thì bác cháu ta hãy trở lại với Tảng Đá Kì Diệu và tên cướp thèm muốn nó. Ồ! Phải rồi… - Bá tước Luy nhắc lại, - Bác cho rằng không lí gì chúng ta lại không nói một cách thẳng thắn đến Voócki, tên cướp đáng sợ nhất mà bác đã gặp bởi vì nó là một tên cướp rất tin vào sức mạnh của nó... Tóm lại đó là một con người bệnh hoạn, một kẻ loạn trí...
- Bác ạ, - Phơrăngxoa thắc mắc, - Trước hết cháu không hiểu tại sao bác đã có công đợi suốt đêm để bắt tên cướp mà trong lúc nó và đồng bọn đều ngủ say dưới Bàn Đá Các Tiên, bác lại...
- Cháu của bác khá lắm. - Bá tước Luy cười reo lên, - Cháu đã chỉ tay vào đúng một điểm yếu. Nếu lúc đó bác hành động thì chắc tấn thảm kịch đã kết thúc chỉ trong vòng mười hai hoặc mười lăm tiếng đồng hồ là cùng. Đằng này cháu thấy đấy, bác đã được giải thoát đâu? Tên cướp đã khai chỗ chúng giấu cháu đâu? Muốn chúng khai ra phải khôn khéo lắm mới được. Phải dùng mánh khóe làm chúng hoang mang lo sợ đến phát điên, phải lấy hàng ngàn sự việc thực tế chứng minh để nhồi nhét vào đầu chúng cái tư tưởng thất bại không gì cứu vãn nổi. Nếu không chúng sẽ ngậm miệng im lặng và bác không thể tìm được cháu. Hơn nữa lúc đầu kế hoạch của bác chưa rõ ràng. Bác chưa biết làm thế nào để giành thắng lợi. Mãi sau này mới dần dần nghĩ ra. Thực ra trừng trị tên cướp bằng những hình phạt nặng nề không khó và bác cũng không có ý định làm như thế. Bác muốn bắt nó, trói vào gốc cây sên, nơi nó định cực hình mẹ cháu đến chết. Việc đó mà do dự lúng túng thì chỉ có nước bó tay chịu thua. Phải khôn khéo. Phải dùng đến cả những thủ đoạn hơi có vẻ đánh lừa trẻ con một tí. Thế là trước mặt tên cướp bác đã đóng vai khù khờ của một đạo sĩ già nua. Bác thừa nhận và ca ngợi ý đồ của tên cướp là thực hiện đến cùng những lời tiên đoán. Bác nói cho tên cướp rõ trọng trách của bác là trao cho nó Tảng Đá Kì Diệu. Tóm lại toàn là chuyện đùa giỡn cả cháu ạ. Cháu có cho rằng giải quyết một biến cố đen tối với đôi chút hài hước là cần thiết đối với bác không? Và bác đã được một dịp cười thỏa thích. Đấy, cái lỗi của bác đã không gϊếŧ ngay Voócki đi là ở chỗ đó! Bác vừa tự buộc lỗi lại vừa tự tha lỗi cho mình.
Bá tước Luy nói xong lại cười.
Đứa trẻ cũng cười theo. Bá tước ôm nó và nhắc lại:
- Cháu có tha lỗi cho bác không?
- Có ạ. Nhưng nghe bác kể chuyện, cháu lại có thêm hai câu thắc mắc nữa. Câu thứ nhất cháu thấy hơi quan trọng...
- Cháu cứ nói.
- Vâng. Đó là chiếc nhẫn. Thoạt tiên bác đeo cho mẹ cháu rồi sau đó lại đeo vào tay bà Enphơrít. Chiếc nhẫn ấy ở đâu thế hở bác?
- Do bác làm lúc đêm, chỉ trong vài phút bằng một chiếc nhẫn cũ và mấy hạt đá có màu sắc.
- Thế mà tên cướp lại tưởng chiếc nhẫn của mẹ nó.
- Sở dĩ nó nhầm là vì chiếc khẫn bác làm rất giống với chiếc nhẫn thật.
- Sao bác biết chiếc nhẫn ấy? Lại biết cả câu chuyện về chiếc nhẫn nữa?
- Bởi chính hắn đấy.
- Có thể như thế hả bác?
- Cháu ơi thật đấy, bác nghe tên cướp nằm mê nói lảm nhảm lúc hắn ngủ dưới Bàn Đá Các Tiên...
Nó say rượu bí tỉ nên đã phun ra những câu nhát gừng toàn bộ câu chuyện về mẹ nó. Enphơrít cũng cung cấp cho bác những mẩu chuyện rời rạc về mẹ Voócki. Cháu thấy có vẻ đơn giản lắm nhỉ! Đúng là bác đã gặp được rất nhiều dịp may, nhiều yếu tố ngẫu nhiên ưu dãi.
- Nhưng những câu tiên đoán về Tảng Đá Kì Diệu không đơn giản đâu bác nhỉ? - Phơrăngxoa nói to, - Bác đã làm cho tất cả đều sáng tỏ. Suốt bao nhiêu thế kỉ người ta đi tìm tảng đá mà bác chỉ mất có vài tiếng đồng hồ.
- Không, chỉ vài phút thôi cháu ạ. Bác đã được đọc lá thư của ông ngoại cháu nói về vấn đề ấy, gửi cho đại úy Benvan. Sau đó bác gửi thư cho ông ngoại cháu nói rõ địa điểm và tính chất tuyệt vời của Tảng Đá Kì Diệu.
- Thưa bác bá tước Luy. - Giọng nói của đứa trẻ lanh lảnh, - Cháu đã được nghe những lời giải thích của bác và cháu xin hỏi bác câu hỏi cuối cùng, cháu xin hứa với bác như vậy. Vì sao người ta lại tin vào quyền lực của Tảng Đá Kì Diệu? Người ta dựa vào đâu để khẳng định cái gọi là quyền lực đó?
Xtêpan và Patơrixơ kéo ghế ngồi gần vào. Vêrôních ngồi thẳng chăm chú lắng tai nghe. Cả ba người đều hiểu bá tước Luy có ý chờ họ ngồi quây quần lại để ông có dịp xé toang tấm màn bí mật đang giăng kín trước mắt họ.
Bá tước cười cởi mở:
- Không có chuyện gì giật gân đâu. Xin đừng hi vọng. - Ông nói, - Điều huyền bí chỉ có giá trị khi bóng đêm còn bao trùm xung quanh nó và nếu chúng ta xua tan hết bóng tối, nó sẽ hiện nguyên hình trong cái thực tại tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ của nó. Tuy nhiên sự việc này cũng kì lạ và thực tế không phải không có đôi chút tầm cỡ quan trọng.
- Cần phải như vậy, - Patơrixơ Benvan nói, - Vì rằng cái thực tại ấy đã để lại cho hòn đảo Xarếch, cho cả miền Brơtanhơ một truyền thuyết kì diệu biết bao.
- Thật ra… - Bá tước nói, - Đó là một truyền thuyết có sức bám khá dai dẳng, cho đến tận ngày nay nó vẫn còn tác động đến chúng ta, không một ai trong chúng ta không bị nó ám ảnh.
- Sao? - Đại úy Patơrixơ bác bỏ, - Xưa nay tôi có tin vào những điều kì diệu bao giờ đâu?
- Cả cháu nữa. Cháu cũng không tin. - Đứa trẻ quả quyết.
- Có đấy, có đấy, ông có tin đấy. Ông chấp nhận điều kì diệu như chấp nhận một khả năng. Nếu không thì ông đã nắm được toàn bộ chân lí từ lâu rồi.
- Thế nghĩa là thế nào?
Bá tước Luy hái một bông hồng trên cành hồng ngả về phía ông và hỏi Phơrăngxoa:
- Theo cháu, liệu bác có thể làm cho bông hồng vốn kích thước đã khá to và khá độc đáo này thành một bông hồng to gấp hai lần và làm cho cây hoa hồng to gầp đôi được không?
- Thưa bác, chắc chắn là không thể được, - Phơrăngxoa tuyên bố.
- Vậy thì tại sao cháu Phơrăngxoa và tất cả các vị có mặt ở đây lại chấp nhận kết quả của việc Magơnôc đã làm, một việc chẳng có gì khác là tìm một mảnh đất nào đó trên hòn đảo và chọn đúng một thời điểm xác định để trồng hoa. Nhưng đó lại là điều kì diệu được các vị thừa nhận không chút đắn đo, thừa nhận một cách không, tự giác.
Xtêpan lập luận:
- Chúng tôi chỉ thừa nhận những việc có bằng chứng cụ thể.
- Thực ra các ông thừa nhận sự việc Magơnôc như thừa nhận một điều kì diệu, tức là như một hiện tượng Magơnôc tạo ra bằng những phương pháp đặc biệt với kết quả trên thực tế là siêu tự nhiên. Khi tôi đọc những chi tiết trong thư của ông Đecgơmông lập tức tôi - nói như thế nào nhỉ - tôi “nhăn mặt.” Tôi phải gắn ngay những bông hoa khổng lồ ấy với cái nơi đã sinh trưởng ra nó: Canve Nở Hoa. Và niềm tin của tôi lập tức được xác định: “Không! Magơnốc không phải là phù thủy, ông ta chỉ làm một việc đơn giản là dọn dẹp miếng đất bỏ hoang xung quanh cây thánh giá rồi để lên đó một lớp mùn và những bông hồng không bình thường đã mọc lên từ đám đất mùn đó. Đồng thời ngay bên dưới khu đất trồng hoa là Tảng Đá Kì Diệu, tảng đá mà từ thời trung cổ cũng đã tạo ra những bông hoa khác thường như vậy, tảng đá trong thời các đạo sĩ đã chữa cho người ốm khỏi bệnh, cho trẻ con mau lớn.”
- Nếu thế. - Patơrixơ nhận xét, - Thì có điều kì diệu thật.
- Là điều kì diệu một khi người ta chấp nhận những cách giải thích siêu tự nhiên. Là hiện tượng tự nhiên nếu người ta tìm hiểu và thấy rõ những nguyên nhân vật chất có khả năng tạo ra điều kì diệu.
- Nhưng các nguyên nhân vật chất không tồn tại.
- Chúng tồn tại và chính mắt ông đã nhìn thấy những bông hoa khổng lồ.
- Như vậy là, câu hỏi của Patơrixơ không phải không mỉa mai, có một thứ đá vốn dĩ có thể chữa khỏi bệnh và làm cho người ta khỏe ra? Và thứ đá đó là Tảng Đá Kì Diệu chứ gì?
- Không có thứ đá đặc biệt nào thuần nhất cả. Nhưng có nhiều loại đá, những tảng đá, những mỏm núi đá phún thạch, những quả đồi, những núi đá, trong đó chứa đựng những vỉa quặng hình thành từ các kim loại khác nhau: ôxýt uran, bạc, chì, đồng, niken, côban, vân vân... Những quặng kim loại đó có loại phát ra tia bức xạ đặc biệt mang những đặc tính riêng mà người ta gọi là tính phóng xạ. Đó là những vỉa khoáng uraninít, loại khoáng người ta mới tìm thấy ở châu Âu và ở phía bắc xứ Bôhêm. Nó đang được khai thác tại vùng giáp giới tỉnh Gioachimthan... Những chất phóng xạ đó gồm: Uraniom, Tôriom, Hêliom và chủ yếu là cái thứ chúng ta đang quan tâm...
- Có phải chất Rađiom không ạ, thưa bác? - Phơrăngxoa nói xen vào.
- Đúng chất Rađiom cháu ạ! Hiện tượng phóng xạ xảy ra gần như ở khắp nơi và có thể nói trong khắp thiên nhiên. Hiện tượng đó được tạo ra bởi sự hoạt động rất lí thú của các nguồn nước nóng. Những chất phóng xạ rõ rệt như Rađiom lại mang những đặc tính xác định hơn. Không nghi ngờ gì nữa những tia bức xạ và những khí xạ của Rađiom có khả năng ảnh hưởng đến đời sống thực vật và cũng có khả năng tương tự khi cho nó phóng qua cơ thể. Cả hai trường hợp đều làm cho trạng thái hưng phấn của môi trường dinh dưỡng dễ đồng hóa hơn những nguyên tố cần thiết cho cây trồng, kí©h thí©ɧ cây trồng phát triển. Không còn gì đáng nghi ngờ nữa, tính phóng xạ của chất Rađiom có khả năng ảnh hưởng đên hoạt động sinh lí của các mô động vật dưới dạng gây ra những sự thay đổi ít nhiều có chiều sâu, phá hủy một vài loại tế bào hay góp phần làm phát triển một vài loại tế bào khác, điều chỉnh sự tiến triển của chúng. Liệu pháp Rađiom đã tỏ rõ hiệu quả chữa khỏi bệnh và làm tiến, triển tốt trong rất nhiều ca bệnh như thấp khớp, rối loạn thần kinh, vết loét, éc dê ma, các khối u, những di chứng dai dẳng... Tóm lại chất Rađiom là một tác nhân điều trị có hiệu quả thiết thực.
- Như vậy, - Xtêpan nói. - Ông coi Tảng Đá Kì Diệu như...
- Tôi coi Tảng Đá Kì Diệu như một tảng khoáng Uraninít, trong đó có chất Rađi xuất xứ từ những vỉa quặng Gioachimthan. Từ lâu tôi đã biết câu chuyện truyền thuyết về xứ Bôhêm về Tảng Đá Kì Diệu. Người ta nói rằng ngày xửa ngày xưa tảng đá được moi lên từ một sườn đồi. Trong dịp đi du lịch tôi cũng đã được xem chỗ vết trũng trên sườn đồi, nơi tảng đá bị lấy đi, hình dạng kích thước gần giống tảng đá mà chúng ta đã nhìn thấy.
- Nhưng. - Xtêpan bác ý kiến của bá tước Luy, - Có điều là chất Rađiom chỉ nằm trong đá phún thạch dưới dạng các hạt cực nhỏ. Và muốn có một gam chất Rađiom cần phải phân tích, ngâm chiết, chế biến một khối quặng nặng chừng một ngàn bốn trăm tấn. Vậy mà ông đã gán cái quyền lực kì diệu ấy cho một Tảng Đá Kì Diệu chỉ nặng độ hai tấn là cùng!
- Tảng đá tuy nhỏ nhưng chắc chắn có hàm lượng Rađiom đáng khích lệ. Thiên nhiên không đến nỗi hà tiện để bất cứ ở đâu cũng làm loãng chất Rađiom. Nó đã tích tụ chất Rađiom vào Tảng Đá Kì Diệu và đó cũng là cái thú của thiên nhiên, tích tụ một cách khá hào phóng để Tảng Đá Kì Diệu có thể tạo ra những hiện tượng bề ngoài rất kì lạ như chúng ta đã được nghe và được chứng kiến...
Xtêpan hình như ngày càng bị thuyết phục bởi những lí lẽ của bá tước Luy. Tuy nhiên, anh vẫn nói:
- Còn một điểm cuối cùng là bên cạnh Tảng Đá Kì Diệu tôi thấy những mảnh vỡ nhỏ. Magơnôc đã lấy một mảnh vỡ đựng trong chiếc gậy vương trượng làm bằng chì. Bàn tay ông ta đã tiếp xúc quá lâu với mảnh vỡ đó nên bị bỏng. Theo ông, mảnh vỡ ấy có phải là hạt Rađiom không?
- Hiển nhiên là nó. Và chính chất Rađiom cùng với những uy lực ghê gớm của nó là vấn đề nổi lên rõ rệt nhất trong toàn bộ các biến cố ở đây. Nhà vật lí học vĩ đại Hăngri Bếchcơren đã để trong túi áo gilê của ông một ống chứa muối Rađiom. Sau vài ngày, trên da ông xuất hiện một vết loét mưng mủ. Ông Quyri làm lại thí nghiệm đó, kết quả cũng như vậy. Trường hợp Magơnôc hẳn phải là trường hợp quá nghiêm trọng vì ông ta đã cầm trực tiếp vào hạt Rađiom nguyên nhất nên bàn tay bị một vết loét dạng ung thư. Magơnốc rất lo sợ. Càng lo sợ hơn bởi những điều ông ta biết hoặc chính ông ta nói ra: “Tảng Đá Kì Diệu như ngọn lửa địa ngục thiêu đốt, nó cho ta sự sống và cái chết.” Vì thế ông ta đã tự chặt cụt bàn tay mình.
- Phải rồi. - Xtêpan nói. - Nhưng những hạt Rađiom nguyên chất ấy ở đâu ra? Có thể là mảnh vỡ của Tảng Đá Kì Diệu được không? Tôi nghĩ rằng ở thể quặng dù hàm lượng cao bao nhiêu, chất Rađiom cũng không thể thành dạng hạt nguyên chất. Muốn có Rađiom nguyên chất người ta phải hòa tan nó dưới dạng dung môi, cô lại thông qua một loạt quy trình kĩ thuật để nó biến thành một sản phẩm rất giàu rồi đem kết tinh phân đoạn thành các hạt nguyên chất. Quá trình đó phải thực hiện rất nhiều thao tác kế tiếp nhau, phải có những thiết bị đồ sộ, những nhà máy, những phòng thí nghiệm, các nhà bác học... Tóm lại cả một nền văn minh khác xa với tình trạng man rợ mà tổ tiên chúng ta, những người Xentơ trước kia đã lặn ngụp trong đó. Ông có đồng ý như vậy không?
Bá tước Luy vỗ vai người đàn ông trẻ tuổi, cười:
- Hay lắm ông Xtêpan. Tôi lấy làm vui sướиɠ được nghe những lập luận thông minh và logic của người thầy, người bạn của cháu Phơrăngxoa. Những ý kiến của ông là tuyệt đối đứng đắn cho nên ngay lập tức chúng làm tôi phải kính nể. Tôi có thể trả lời vấn đề ông đặt ra bằng một loạt giả thuyết, hoàn toàn chính đáng, về một trong những biện pháp tự nhiên đã tách chất Rađiom như thế nào. Chúng ta có thể hình dung là trong một phay đá Gơranít dưới đáy một túi lớn chứa quặng Rađiom có mạch nước sông ngầm chảy qua. Nước chảy chậm trong đường phay mang theo những phần tử rất nhỏ của chất Rađiom. Nước ấy chứa chất Rađiom rả rích chảy trong các hành lang chật hẹp từ thế kỉ này đến thế kỉ khác, chất lọc từng giọt nhỏ, bốc hơi nhanh, hợp lại, tích tụ và nhú dần lên dưới dạng nhũ đá rất giàu chất Rađiom mà một ngày nào đó có một vài chiến binh người Xentơ thuở xưa đi ngang qua đã bẻ gẫy mỏm của nó. Nhưng có cần phải đi tìm những lí lẽ xa xôi và dựa vào những giả thuyết hay không? Có nhất thiết cứ phải dựa vào sự định đoạt của một vị thần linh duy nhất là khả năng không bao giờ cạn của thiên nhiên hay không? Phải chăng đây là một sự cố gắng kì diệu của thiên nhiên bằng những phương tiện của chính bản thân nó đã đặt một hạt Rađiom nguyên nhất để làm chín một trái anh đào, hoặc làm cho bông hoa này hé nở... hoặc đem đến sự sống cho Vạn Sự Tốt Lành, con chó tuyệt vời của chúng ta? Cháu nghĩ gì về vấn đề này, cháu Phơrăngxoa? Chúng ta đồng ý với nhau như thế chứ?
- Vâng, bao giờ cháu cũng đồng ý với bác. - Đứa trẻ đáp.
- Và như vậy cháu không đến nỗi tiếc quá đối với Tảng Đá Kì Diệu chứ?
- Vâng ạ. Nhưng thưa bác, những điều kì diệu thì lúc nào cũng vẫn có!
- Cháu nói đúng. Bao giờ cũng vẫn có và ngày càng đẹp, ngày càng chói lọi hơn gấp trăm lần. Khoa học không gϊếŧ chết những điều kì diệu, nó làm cho những điều kì diệu trong sáng hơn, cao thượng hơn. Phải chăng chút uy lực nhỏ bé xảo trá thất thường khó hiểu kia, được gắn vào đầu một chiếc gậy thần diệu đã tác động một cách bừa bãi theo trí tưởng tượng dốt nát của một thủ lĩnh tàn bạo hay một đạo sĩ! Phải chăng nhờ cái sức mạnh nhân từ trong sáng trung thực và cũng thần diệu nữa, mà ngày nay chiếc gậy thần diệu mới hiện nguyên hình dưới hình thức một hạt bụi chất Rađiom? Phải chăng...
Bá tước chợt dừng lại cười.
- Thôi được! Tôi vừa mới hăng tiết lên rồi đấy và vừa ngâm nga một bài thơ ca ngợi khoa học! Xin lỗi bà. - Ông vừa nói vừa đứng dậy bước lại gần Vêrôních. - Bà hãy nói cho tôi biết những lời giải thích của tôi vừa rồi có làm bà nhàm tai lắm không? Không ư? Hay là không nhiều? Nhưng dù sao tôi cũng đã nói hết rồi... hay ít ra cũng sắp hết. Chỉ còn một điểm nữa cần xác định, một quyết định cần ban bổ.
Ông ngồi xuống bên nàng, nói tiếp:
- Thế là chúng ta đã chinh phục được Tảng Đá Kì Diệu, tức là đã chiếm được một kho báu thực sự. Vậy chúng ta sẽ dùng nó để làm gì hả các bạn?
Vêrôních trả lời. Câu nói của nàng biểu lộ nhiệt tình tự đáy lòng:
- Ôi, việc đó lẽ ra ông không cần phải hỏi. Tôi không ham muốb bất cứ cái gì ở Xarếch cũng như ở thánh địa Phơriơrê. Chúng tôi sẽ làm việc, sẽ lao động để sống.
- Tuy nhiên Phơriơrê vẫn thuộc về quyền sở hữu của bà...
- Không, không, cái tên Vêrôních Đecgơmông không còn nữa và do đó thánh địa Phơriơrê cũng không thuộc quyền sở hữu của ai. Nó sẽ được đem bán đấu giá! Tôi không muốn giữ một thứ gì thuộc về cái quá khứ đáng nguyền rủa ấy.
- Vậy sau này bà sẽ sống như thế nào?
- Tôi sẽ sống như tôi đang sống, bằng lao động của chính tôi. Và tôi tin chắc cháu Phơrăngxoa cũng cùng một ý nghĩ như mẹ nó, có phải thế không con trai yêu quý của mẹ?
Trong một cử chỉ hầu như theo bản năng, nàng quay về phía Xtêpan nhìn anh, như chính anh cũng có chút quyền hạn nào đó bày tỏ quan điểm của mình:
- Cả anh nữa, có đồng ý như thế không, anh bạn của tôi?
- Tôi hoàn toàn đồng ý. - Xtêpan đáp.
Nàng chợt nói thêm:
- Tôi không nghi ngờ những tình cảm yêu thương của cha tôi nhưng tôi không có thực tế chứng minh. Đó là điều băn khoăn cuối cùng của tôi.
- Có thể, có thể... Tôi có những bằng chứng cụ thể. - Bá tước Luy nói.
- Ông có bằng chứng cụ thể?
- Vâng. Khi trở lại Xarếch, Patơrixơ và tôi thấy ở dưới đáy một ngăn kéo bí mật của một cái tủ giấy trong phòng ngủ của Magơnốc có một chiếc phong bì đóng dấu nhưng không đề địa chỉ. Chúng tôi mở ra xem. Trong đó có một ngân phiếu hai mươi ngàn frăng và một mẩu giấy có viết chữ như sau: “Khi tôi chết, Magơnốc sẽ đưa ngân phiếu này cho Xtêpan Maru là người tôi gửi gắm cháu Phơrăngxoa. Đến năm Phơrăngxoa mười tám tuổi, ngân phiếu này sẽ thuộc về nó. Tôi tin rằng cháu sẽ tìm được mẹ và tôi muốn mẹ cháu sẽ cầu nguyện cho tôi. Tôi cầu phúc cho cả hai mẹ con.
Tấm ngân phiếu đây. - Bá tước Luy nói... - Và đây là mẩu thư đề tháng sáu năm ấy.
Vêrôních sững sờ. Nàng nhìn bá tước Luy. Ông đã làm nảy sinh trong đầu nàng một ý nghĩ rằng tất cả những chuyện xảy ra có lẽ đều do người đàn ông kì lạ này sắp đặt để giam hãm mẹ con nàng trong cảnh cùng quẫn. Ý nghĩ thoảng ra. Rốt cuộc ông Đecgơmông đã hành động hết sức tự nhiên do nhìn thấy trước những khó khăn con cháu ông đã vấp phải. Đúng là ông rất thương cháu ngoại. Nàng thì thầm:
- Ta không có quyền từ chối...
- Trong việc này bà chỉ có rất ít quyền hạn, - Bá tước Luy nói lớn, - Nó diễn ra bên ngoài dự kiến của bà. Ông thân sinh của bà muốn trao thẳng nó cho Phơrăngxoa và Xtêpan. Còn việc Tảng Đá Kì Diệu, tôi xin nhắc lại câu hỏi: Chúng ta sẽ làm gì? Nó thuộc về ai?
- Thuộc về ông. - Vêrôních tuyên bố dứt khoát.
- Thuộc về tôi ư?
- Vâng, thuộc về ông, người đã có công tìm ra nó, thuộc về ông - người đã làm cho nó có ý nghĩa trọn vẹn.
Bá tước Luy nhận xét:
- Tôi phải nhắc để bà nhớ cho rằng tảng đá có một giá trị không gì so sánh nổi. Nó vĩ đại ở chỗ nó được thiên nhiên hun đúc nên. Thiên nhiên đã tạo ra những điều kì diệu bằng sự ngẫu nhiên trùng hợp kì diệu của môi trường. Nó đã tích tụ biết bao vật chất quý vào trong một dung tích nhỏ bé như vậy. Cho nên đúng đó là những kho báu.
- Càng tốt, - Vêrôních nói, - Ông biết cách khai thác những kho báu ấy tốt hơn ai hết.
Suy nghĩ một lát, bá tước Luy cười và kết luận:
- Bà nói rất đúng. Thú thật với bà tôi đang chờ cái đoạn kết thúc này. Trước hết là vì quyền hạn của tôi đối với Tảng Đá Kì Diệu phải được xác lập bằng văn bản theo đúng các thủ tục hiện hành về việc chứng nhận quyền sở hữu. Sau là vì tôi đang cần thứ đá ấy. Vâng, cái thứ đá đậy nắp mộ các vị vua chúa xứ Bôhêm ấy chưa đến nỗi mất hết các quyền lực kì diệu của nó, vì quả thực hiện nay vẫn còn những bộ tộc bị các quyền lực đó chi phối như tổ tiên chúng ta, những người Gôloa từng bị chúng chi phối. Và như vậy hiển nhiên tôi sẽ theo đuổi một công cuộc kinh doanh thật khủng khϊếp, trong đó bất cứ sự hỗ trợ nào đến với tôi đều rất quý hóa. Sau vài năm công trình của tôi sẽ hoàn thành. Tôi sẽ mang Tảng Đá Kì Diệu về nước Pháp và trang bị cho nó một viện thí nghiệm tầm cỡ quốc gia mà tôi có ý xây dựng từ lâu. Thế là khoa học sẽ rửa sạch những điều ác mà Tảng Đá Kì Diệu có thể gây ra, biến cố tồi tệ ở đảo Xarếch sẽ được đền bù. Bà có tán thành ý kiến của tôi không, thưa bà?
Nàng chìa tay cho bá tước nói:
- Với tất cả lòng chân thành của tôi.
Sau một hồi yên lặng khá lâu, bá tước Luy nói:
- Ô, vâng. Những biến cố tồi tệ và khủng khϊếp đến nỗi không bút nào tả xiết. Nó đã cho tôi biết trên đời này cái gì là đáng sợ. Tôi cũng sống trong biến cố và nó lưu lại trong tôi một kỉ niệm kinh hoàng. Tuy nhiên điều này là điều quan trọng hơn cả, nó vượt xa tất cả những gì là có thể trong thực tại cũng như trong đời sống con người về phương diện thống khổ. Nó phi lí bởi vì nó là hành vi của một kẻ điên rồ... và bởi nó sinh ra trong kỉ nguyên của sự điên rồ và lầm lạc: Kỉ nguyên chiến tranh! Chính chiến tranh đã khuyến khích tội ác. Chiến chiến tranh đã cổ vũ việc áp dụng một cách thâm độc và vô tội vạ những thủ đoạn gây tội ác có dự kiến, có chuẩn bị và được giao phó cho một vài con ác quỷ thực hiện. Trong thời bình, cái dúm những con ác quỷ này không có thì giờ để thực hiện đến cùng những giấc mộng ngốc nghếch của chúng. Ngày nay trên hòn đảo Xarếch hẻo lánh chúng lại thấy những điều kiện đặc biệt khác thường để...
- Thôi chúng ta đừng nói đến những chuyện ấy nữa. Như thế có được không, ông bá tước? - Vêrôních nói khẽ, giọng run rẩy.
Bá tước Luy cầm tay người thiếu phụ trẻ đưa lên môi hôn. Rồi ông bế Vạn Sự Tốt Lành giơ lên cao:
- Bà nói đúng. Thôi chúng ta không nói chuyện đó nữa. Nếu không nước mắt đã đọng trên khóe mắt bà kia rồi, Vạn Sự Tốt Lành sẽ buồn. Nào Vạn Sự Tốt Lành tuyệt diệu, chúng ta không nhắc đến những biến cố khủng khϊếp nữa nhé. Nếu có nhắc chúng ta cũng chỉ nhắc một vài đoạn được coi là đẹp và ý nhị, phải không Vạn Sự Tốt Lành? Khu vườn tươi tắn với những bông hoa vĩ đại của Magơnôc? Câu chuyện truyền thuyết về Tảng Đá Kì Diệu? Sự tích anh hùng của bộ lạc người Xentơ nay đây mai đó với tảng đá đậy nắp mồ những ông vua của họ, tảng đá mang chất Rađiom ai nghe nói cũng phải rùng mình, tảng đá bắn ra không biết mệt mỏi những nguyên tử diệu kì đem lại sinh khí, có phải thế không, Vạn Sự Tốt Lành? Tuy nhiên nếu ta là nhà viết tiểu thuyết lãnh trách nhiệm tường thuật lại câu chuyện hòn đảo ba mươi chiếc quan tài thì ta sẽ không băn khoăn quá nhiều về những sự kiện thật kinh hoàng của nó. Ta sẽ dành cho mày một vai trò quan trọng hơn nhiều.
[Chúc bạn đọc sách vui vẻ tại www./ - gác nhỏ cho người yêu sách.]
Ta sẽ gạt bỏ bài tham luận huênh hoang và nhàm chán của cái ông gọi là bá tước Luy Pêrêna ấy đi và chính mày mới là người cứu nguy thầm lặng và gan dạ, chính mày mới là người chiến đấu chống con ác quỷ ghê tởm và làm thất bại những mưu đồ của nó. Cuối cùng với bản năng duyên dáng tuyệt vời, mày đã trừng phạt thói hư tật xấu và làm cho đức hạnh chiến thắng. Còn điều này tuyệt hơn nữa, không ai có thể chỉ cho chúng ta thấy rõ hơn mày,Vạn Sự Tốt Lành tuyệt vời ạ, bằng hàng ngàn chứng cớ cái sau có sức thuyết phục hơn cái trước, rằng trên đời này mọi việc đều trở nên ổn thỏa và rằng vạn-sự-tốt-lành...
*Hết*
- Vâng, vâng. - Nàng nói.
Bá tước đứng khom người.
- Vả lại, - Ông nói thêm, - Nếu còn điều gì bất tiện thì - nói theo cách của bà - tương lai sẽ làm nhiệm vụ trang trải nốt. Chỉ cần chẳng hạn, câu này của tôi sẽ ám chỉ tình cảm của ông Xtêpan đối với mẹ cháu Phơrăngxoa, chẳng biết như thế có thóc mách không, chẳng hạn chỉ cần một ngày nào đó, ý chí và lòng biết ơn thúc đẩy mẹ cháu Phơrăngxoa vui lòng tiếp nhận tình cảm đẹp đẽ của ông Xtêpan thì lúc đó tất cả các điều kiện sẽ đơn giản vì Phơrăngxoa đã mang tên của Maru rồi. Còn cách nào xóa bỏ dĩ vãng triệt để và có lợi cho mọi người, cho Phơrăngxoa bằng cách ấy! Không có cái gì có thể len lỏi vào những bí mật của sự kiện đã bị xóa bỏ và cũng không còn gì để mà nhắc nhở... Tôi cho rằng những lí lẽ trên đây là những lí lẽ phần nào có trọng lượng. Tôi sẽ rất sung sướиɠ được bà chia sẻ những quan điểm của tôi.
- Bây giờ cháu Phơrăngxoa, bác sẽ là của cháu tất cả. Nếu cháu không muốn đầu óc mình cứ lẩn quẩn trong bóng tối thì bác cháu ta hãy trở lại với Tảng Đá Kì Diệu và tên cướp thèm muốn nó. Ồ! Phải rồi… - Bá tước Luy nhắc lại, - Bác cho rằng không lí gì chúng ta lại không nói một cách thẳng thắn đến Voócki, tên cướp đáng sợ nhất mà bác đã gặp bởi vì nó là một tên cướp rất tin vào sức mạnh của nó... Tóm lại đó là một con người bệnh hoạn, một kẻ loạn trí...
- Bác ạ, - Phơrăngxoa thắc mắc, - Trước hết cháu không hiểu tại sao bác đã có công đợi suốt đêm để bắt tên cướp mà trong lúc nó và đồng bọn đều ngủ say dưới Bàn Đá Các Tiên, bác lại...
Đứa trẻ cũng cười theo. Bá tước ôm nó và nhắc lại:
- Cháu có tha lỗi cho bác không?
- Có ạ. Nhưng nghe bác kể chuyện, cháu lại có thêm hai câu thắc mắc nữa. Câu thứ nhất cháu thấy hơi quan trọng...
- Cháu cứ nói.
- Vâng. Đó là chiếc nhẫn. Thoạt tiên bác đeo cho mẹ cháu rồi sau đó lại đeo vào tay bà Enphơrít. Chiếc nhẫn ấy ở đâu thế hở bác?
- Do bác làm lúc đêm, chỉ trong vài phút bằng một chiếc nhẫn cũ và mấy hạt đá có màu sắc.
- Thế mà tên cướp lại tưởng chiếc nhẫn của mẹ nó.
- Sở dĩ nó nhầm là vì chiếc khẫn bác làm rất giống với chiếc nhẫn thật.
- Sao bác biết chiếc nhẫn ấy? Lại biết cả câu chuyện về chiếc nhẫn nữa?
- Bởi chính hắn đấy.
- Có thể như thế hả bác?
- Cháu ơi thật đấy, bác nghe tên cướp nằm mê nói lảm nhảm lúc hắn ngủ dưới Bàn Đá Các Tiên...
Nó say rượu bí tỉ nên đã phun ra những câu nhát gừng toàn bộ câu chuyện về mẹ nó. Enphơrít cũng cung cấp cho bác những mẩu chuyện rời rạc về mẹ Voócki. Cháu thấy có vẻ đơn giản lắm nhỉ! Đúng là bác đã gặp được rất nhiều dịp may, nhiều yếu tố ngẫu nhiên ưu dãi.
- Nhưng những câu tiên đoán về Tảng Đá Kì Diệu không đơn giản đâu bác nhỉ? - Phơrăngxoa nói to, - Bác đã làm cho tất cả đều sáng tỏ. Suốt bao nhiêu thế kỉ người ta đi tìm tảng đá mà bác chỉ mất có vài tiếng đồng hồ.
- Không, chỉ vài phút thôi cháu ạ. Bác đã được đọc lá thư của ông ngoại cháu nói về vấn đề ấy, gửi cho đại úy Benvan. Sau đó bác gửi thư cho ông ngoại cháu nói rõ địa điểm và tính chất tuyệt vời của Tảng Đá Kì Diệu.
- Thưa bác bá tước Luy. - Giọng nói của đứa trẻ lanh lảnh, - Cháu đã được nghe những lời giải thích của bác và cháu xin hỏi bác câu hỏi cuối cùng, cháu xin hứa với bác như vậy. Vì sao người ta lại tin vào quyền lực của Tảng Đá Kì Diệu? Người ta dựa vào đâu để khẳng định cái gọi là quyền lực đó?
Xtêpan và Patơrixơ kéo ghế ngồi gần vào. Vêrôních ngồi thẳng chăm chú lắng tai nghe. Cả ba người đều hiểu bá tước Luy có ý chờ họ ngồi quây quần lại để ông có dịp xé toang tấm màn bí mật đang giăng kín trước mắt họ.
Bá tước cười cởi mở:
- Không có chuyện gì giật gân đâu. Xin đừng hi vọng. - Ông nói, - Điều huyền bí chỉ có giá trị khi bóng đêm còn bao trùm xung quanh nó và nếu chúng ta xua tan hết bóng tối, nó sẽ hiện nguyên hình trong cái thực tại tя͢ầи ͙ȶя͢υồиɠ của nó. Tuy nhiên sự việc này cũng kì lạ và thực tế không phải không có đôi chút tầm cỡ quan trọng.
- Cần phải như vậy, - Patơrixơ Benvan nói, - Vì rằng cái thực tại ấy đã để lại cho hòn đảo Xarếch, cho cả miền Brơtanhơ một truyền thuyết kì diệu biết bao.
- Thật ra… - Bá tước nói, - Đó là một truyền thuyết có sức bám khá dai dẳng, cho đến tận ngày nay nó vẫn còn tác động đến chúng ta, không một ai trong chúng ta không bị nó ám ảnh.
- Sao? - Đại úy Patơrixơ bác bỏ, - Xưa nay tôi có tin vào những điều kì diệu bao giờ đâu?
- Cả cháu nữa. Cháu cũng không tin. - Đứa trẻ quả quyết.
- Có đấy, có đấy, ông có tin đấy. Ông chấp nhận điều kì diệu như chấp nhận một khả năng. Nếu không thì ông đã nắm được toàn bộ chân lí từ lâu rồi.
- Thế nghĩa là thế nào?
Bá tước Luy hái một bông hồng trên cành hồng ngả về phía ông và hỏi Phơrăngxoa:
- Theo cháu, liệu bác có thể làm cho bông hồng vốn kích thước đã khá to và khá độc đáo này thành một bông hồng to gấp hai lần và làm cho cây hoa hồng to gầp đôi được không?
- Thưa bác, chắc chắn là không thể được, - Phơrăngxoa tuyên bố.
- Vậy thì tại sao cháu Phơrăngxoa và tất cả các vị có mặt ở đây lại chấp nhận kết quả của việc Magơnôc đã làm, một việc chẳng có gì khác là tìm một mảnh đất nào đó trên hòn đảo và chọn đúng một thời điểm xác định để trồng hoa. Nhưng đó lại là điều kì diệu được các vị thừa nhận không chút đắn đo, thừa nhận một cách không, tự giác.
Xtêpan lập luận:
- Chúng tôi chỉ thừa nhận những việc có bằng chứng cụ thể.
- Thực ra các ông thừa nhận sự việc Magơnôc như thừa nhận một điều kì diệu, tức là như một hiện tượng Magơnôc tạo ra bằng những phương pháp đặc biệt với kết quả trên thực tế là siêu tự nhiên. Khi tôi đọc những chi tiết trong thư của ông Đecgơmông lập tức tôi - nói như thế nào nhỉ - tôi “nhăn mặt.” Tôi phải gắn ngay những bông hoa khổng lồ ấy với cái nơi đã sinh trưởng ra nó: Canve Nở Hoa. Và niềm tin của tôi lập tức được xác định: “Không! Magơnốc không phải là phù thủy, ông ta chỉ làm một việc đơn giản là dọn dẹp miếng đất bỏ hoang xung quanh cây thánh giá rồi để lên đó một lớp mùn và những bông hồng không bình thường đã mọc lên từ đám đất mùn đó. Đồng thời ngay bên dưới khu đất trồng hoa là Tảng Đá Kì Diệu, tảng đá mà từ thời trung cổ cũng đã tạo ra những bông hoa khác thường như vậy, tảng đá trong thời các đạo sĩ đã chữa cho người ốm khỏi bệnh, cho trẻ con mau lớn.”
- Nếu thế. - Patơrixơ nhận xét, - Thì có điều kì diệu thật.
- Là điều kì diệu một khi người ta chấp nhận những cách giải thích siêu tự nhiên. Là hiện tượng tự nhiên nếu người ta tìm hiểu và thấy rõ những nguyên nhân vật chất có khả năng tạo ra điều kì diệu.
- Nhưng các nguyên nhân vật chất không tồn tại.
- Chúng tồn tại và chính mắt ông đã nhìn thấy những bông hoa khổng lồ.
- Như vậy là, câu hỏi của Patơrixơ không phải không mỉa mai, có một thứ đá vốn dĩ có thể chữa khỏi bệnh và làm cho người ta khỏe ra? Và thứ đá đó là Tảng Đá Kì Diệu chứ gì?
- Không có thứ đá đặc biệt nào thuần nhất cả. Nhưng có nhiều loại đá, những tảng đá, những mỏm núi đá phún thạch, những quả đồi, những núi đá, trong đó chứa đựng những vỉa quặng hình thành từ các kim loại khác nhau: ôxýt uran, bạc, chì, đồng, niken, côban, vân vân... Những quặng kim loại đó có loại phát ra tia bức xạ đặc biệt mang những đặc tính riêng mà người ta gọi là tính phóng xạ. Đó là những vỉa khoáng uraninít, loại khoáng người ta mới tìm thấy ở châu Âu và ở phía bắc xứ Bôhêm. Nó đang được khai thác tại vùng giáp giới tỉnh Gioachimthan... Những chất phóng xạ đó gồm: Uraniom, Tôriom, Hêliom và chủ yếu là cái thứ chúng ta đang quan tâm...
- Có phải chất Rađiom không ạ, thưa bác? - Phơrăngxoa nói xen vào.
- Đúng chất Rađiom cháu ạ! Hiện tượng phóng xạ xảy ra gần như ở khắp nơi và có thể nói trong khắp thiên nhiên. Hiện tượng đó được tạo ra bởi sự hoạt động rất lí thú của các nguồn nước nóng. Những chất phóng xạ rõ rệt như Rađiom lại mang những đặc tính xác định hơn. Không nghi ngờ gì nữa những tia bức xạ và những khí xạ của Rađiom có khả năng ảnh hưởng đến đời sống thực vật và cũng có khả năng tương tự khi cho nó phóng qua cơ thể. Cả hai trường hợp đều làm cho trạng thái hưng phấn của môi trường dinh dưỡng dễ đồng hóa hơn những nguyên tố cần thiết cho cây trồng, kí©h thí©ɧ cây trồng phát triển. Không còn gì đáng nghi ngờ nữa, tính phóng xạ của chất Rađiom có khả năng ảnh hưởng đên hoạt động sinh lí của các mô động vật dưới dạng gây ra những sự thay đổi ít nhiều có chiều sâu, phá hủy một vài loại tế bào hay góp phần làm phát triển một vài loại tế bào khác, điều chỉnh sự tiến triển của chúng. Liệu pháp Rađiom đã tỏ rõ hiệu quả chữa khỏi bệnh và làm tiến, triển tốt trong rất nhiều ca bệnh như thấp khớp, rối loạn thần kinh, vết loét, éc dê ma, các khối u, những di chứng dai dẳng... Tóm lại chất Rađiom là một tác nhân điều trị có hiệu quả thiết thực.
- Như vậy, - Xtêpan nói. - Ông coi Tảng Đá Kì Diệu như...
- Tôi coi Tảng Đá Kì Diệu như một tảng khoáng Uraninít, trong đó có chất Rađi xuất xứ từ những vỉa quặng Gioachimthan. Từ lâu tôi đã biết câu chuyện truyền thuyết về xứ Bôhêm về Tảng Đá Kì Diệu. Người ta nói rằng ngày xửa ngày xưa tảng đá được moi lên từ một sườn đồi. Trong dịp đi du lịch tôi cũng đã được xem chỗ vết trũng trên sườn đồi, nơi tảng đá bị lấy đi, hình dạng kích thước gần giống tảng đá mà chúng ta đã nhìn thấy.
- Nhưng. - Xtêpan bác ý kiến của bá tước Luy, - Có điều là chất Rađiom chỉ nằm trong đá phún thạch dưới dạng các hạt cực nhỏ. Và muốn có một gam chất Rađiom cần phải phân tích, ngâm chiết, chế biến một khối quặng nặng chừng một ngàn bốn trăm tấn. Vậy mà ông đã gán cái quyền lực kì diệu ấy cho một Tảng Đá Kì Diệu chỉ nặng độ hai tấn là cùng!
- Tảng đá tuy nhỏ nhưng chắc chắn có hàm lượng Rađiom đáng khích lệ. Thiên nhiên không đến nỗi hà tiện để bất cứ ở đâu cũng làm loãng chất Rađiom. Nó đã tích tụ chất Rađiom vào Tảng Đá Kì Diệu và đó cũng là cái thú của thiên nhiên, tích tụ một cách khá hào phóng để Tảng Đá Kì Diệu có thể tạo ra những hiện tượng bề ngoài rất kì lạ như chúng ta đã được nghe và được chứng kiến...
Xtêpan hình như ngày càng bị thuyết phục bởi những lí lẽ của bá tước Luy. Tuy nhiên, anh vẫn nói:
- Còn một điểm cuối cùng là bên cạnh Tảng Đá Kì Diệu tôi thấy những mảnh vỡ nhỏ. Magơnôc đã lấy một mảnh vỡ đựng trong chiếc gậy vương trượng làm bằng chì. Bàn tay ông ta đã tiếp xúc quá lâu với mảnh vỡ đó nên bị bỏng. Theo ông, mảnh vỡ ấy có phải là hạt Rađiom không?
- Hiển nhiên là nó. Và chính chất Rađiom cùng với những uy lực ghê gớm của nó là vấn đề nổi lên rõ rệt nhất trong toàn bộ các biến cố ở đây. Nhà vật lí học vĩ đại Hăngri Bếchcơren đã để trong túi áo gilê của ông một ống chứa muối Rađiom. Sau vài ngày, trên da ông xuất hiện một vết loét mưng mủ. Ông Quyri làm lại thí nghiệm đó, kết quả cũng như vậy. Trường hợp Magơnôc hẳn phải là trường hợp quá nghiêm trọng vì ông ta đã cầm trực tiếp vào hạt Rađiom nguyên nhất nên bàn tay bị một vết loét dạng ung thư. Magơnốc rất lo sợ. Càng lo sợ hơn bởi những điều ông ta biết hoặc chính ông ta nói ra: “Tảng Đá Kì Diệu như ngọn lửa địa ngục thiêu đốt, nó cho ta sự sống và cái chết.” Vì thế ông ta đã tự chặt cụt bàn tay mình.
- Phải rồi. - Xtêpan nói. - Nhưng những hạt Rađiom nguyên chất ấy ở đâu ra? Có thể là mảnh vỡ của Tảng Đá Kì Diệu được không? Tôi nghĩ rằng ở thể quặng dù hàm lượng cao bao nhiêu, chất Rađiom cũng không thể thành dạng hạt nguyên chất. Muốn có Rađiom nguyên chất người ta phải hòa tan nó dưới dạng dung môi, cô lại thông qua một loạt quy trình kĩ thuật để nó biến thành một sản phẩm rất giàu rồi đem kết tinh phân đoạn thành các hạt nguyên chất. Quá trình đó phải thực hiện rất nhiều thao tác kế tiếp nhau, phải có những thiết bị đồ sộ, những nhà máy, những phòng thí nghiệm, các nhà bác học... Tóm lại cả một nền văn minh khác xa với tình trạng man rợ mà tổ tiên chúng ta, những người Xentơ trước kia đã lặn ngụp trong đó. Ông có đồng ý như vậy không?
Bá tước Luy vỗ vai người đàn ông trẻ tuổi, cười:
- Hay lắm ông Xtêpan. Tôi lấy làm vui sướиɠ được nghe những lập luận thông minh và logic của người thầy, người bạn của cháu Phơrăngxoa. Những ý kiến của ông là tuyệt đối đứng đắn cho nên ngay lập tức chúng làm tôi phải kính nể. Tôi có thể trả lời vấn đề ông đặt ra bằng một loạt giả thuyết, hoàn toàn chính đáng, về một trong những biện pháp tự nhiên đã tách chất Rađiom như thế nào. Chúng ta có thể hình dung là trong một phay đá Gơranít dưới đáy một túi lớn chứa quặng Rađiom có mạch nước sông ngầm chảy qua. Nước chảy chậm trong đường phay mang theo những phần tử rất nhỏ của chất Rađiom. Nước ấy chứa chất Rađiom rả rích chảy trong các hành lang chật hẹp từ thế kỉ này đến thế kỉ khác, chất lọc từng giọt nhỏ, bốc hơi nhanh, hợp lại, tích tụ và nhú dần lên dưới dạng nhũ đá rất giàu chất Rađiom mà một ngày nào đó có một vài chiến binh người Xentơ thuở xưa đi ngang qua đã bẻ gẫy mỏm của nó. Nhưng có cần phải đi tìm những lí lẽ xa xôi và dựa vào những giả thuyết hay không? Có nhất thiết cứ phải dựa vào sự định đoạt của một vị thần linh duy nhất là khả năng không bao giờ cạn của thiên nhiên hay không? Phải chăng đây là một sự cố gắng kì diệu của thiên nhiên bằng những phương tiện của chính bản thân nó đã đặt một hạt Rađiom nguyên nhất để làm chín một trái anh đào, hoặc làm cho bông hoa này hé nở... hoặc đem đến sự sống cho Vạn Sự Tốt Lành, con chó tuyệt vời của chúng ta? Cháu nghĩ gì về vấn đề này, cháu Phơrăngxoa? Chúng ta đồng ý với nhau như thế chứ?
- Vâng, bao giờ cháu cũng đồng ý với bác. - Đứa trẻ đáp.
- Và như vậy cháu không đến nỗi tiếc quá đối với Tảng Đá Kì Diệu chứ?
- Vâng ạ. Nhưng thưa bác, những điều kì diệu thì lúc nào cũng vẫn có!
- Cháu nói đúng. Bao giờ cũng vẫn có và ngày càng đẹp, ngày càng chói lọi hơn gấp trăm lần. Khoa học không gϊếŧ chết những điều kì diệu, nó làm cho những điều kì diệu trong sáng hơn, cao thượng hơn. Phải chăng chút uy lực nhỏ bé xảo trá thất thường khó hiểu kia, được gắn vào đầu một chiếc gậy thần diệu đã tác động một cách bừa bãi theo trí tưởng tượng dốt nát của một thủ lĩnh tàn bạo hay một đạo sĩ! Phải chăng nhờ cái sức mạnh nhân từ trong sáng trung thực và cũng thần diệu nữa, mà ngày nay chiếc gậy thần diệu mới hiện nguyên hình dưới hình thức một hạt bụi chất Rađiom? Phải chăng...
Bá tước chợt dừng lại cười.
- Thôi được! Tôi vừa mới hăng tiết lên rồi đấy và vừa ngâm nga một bài thơ ca ngợi khoa học! Xin lỗi bà. - Ông vừa nói vừa đứng dậy bước lại gần Vêrôních. - Bà hãy nói cho tôi biết những lời giải thích của tôi vừa rồi có làm bà nhàm tai lắm không? Không ư? Hay là không nhiều? Nhưng dù sao tôi cũng đã nói hết rồi... hay ít ra cũng sắp hết. Chỉ còn một điểm nữa cần xác định, một quyết định cần ban bổ.
Ông ngồi xuống bên nàng, nói tiếp:
- Thế là chúng ta đã chinh phục được Tảng Đá Kì Diệu, tức là đã chiếm được một kho báu thực sự. Vậy chúng ta sẽ dùng nó để làm gì hả các bạn?
Vêrôních trả lời. Câu nói của nàng biểu lộ nhiệt tình tự đáy lòng:
- Ôi, việc đó lẽ ra ông không cần phải hỏi. Tôi không ham muốb bất cứ cái gì ở Xarếch cũng như ở thánh địa Phơriơrê. Chúng tôi sẽ làm việc, sẽ lao động để sống.
- Tuy nhiên Phơriơrê vẫn thuộc về quyền sở hữu của bà...
- Không, không, cái tên Vêrôních Đecgơmông không còn nữa và do đó thánh địa Phơriơrê cũng không thuộc quyền sở hữu của ai. Nó sẽ được đem bán đấu giá! Tôi không muốn giữ một thứ gì thuộc về cái quá khứ đáng nguyền rủa ấy.
- Vậy sau này bà sẽ sống như thế nào?
- Tôi sẽ sống như tôi đang sống, bằng lao động của chính tôi. Và tôi tin chắc cháu Phơrăngxoa cũng cùng một ý nghĩ như mẹ nó, có phải thế không con trai yêu quý của mẹ?
Trong một cử chỉ hầu như theo bản năng, nàng quay về phía Xtêpan nhìn anh, như chính anh cũng có chút quyền hạn nào đó bày tỏ quan điểm của mình:
- Cả anh nữa, có đồng ý như thế không, anh bạn của tôi?
- Tôi hoàn toàn đồng ý. - Xtêpan đáp.
Nàng chợt nói thêm:
- Tôi không nghi ngờ những tình cảm yêu thương của cha tôi nhưng tôi không có thực tế chứng minh. Đó là điều băn khoăn cuối cùng của tôi.
- Có thể, có thể... Tôi có những bằng chứng cụ thể. - Bá tước Luy nói.
- Ông có bằng chứng cụ thể?
- Vâng. Khi trở lại Xarếch, Patơrixơ và tôi thấy ở dưới đáy một ngăn kéo bí mật của một cái tủ giấy trong phòng ngủ của Magơnốc có một chiếc phong bì đóng dấu nhưng không đề địa chỉ. Chúng tôi mở ra xem. Trong đó có một ngân phiếu hai mươi ngàn frăng và một mẩu giấy có viết chữ như sau: “Khi tôi chết, Magơnốc sẽ đưa ngân phiếu này cho Xtêpan Maru là người tôi gửi gắm cháu Phơrăngxoa. Đến năm Phơrăngxoa mười tám tuổi, ngân phiếu này sẽ thuộc về nó. Tôi tin rằng cháu sẽ tìm được mẹ và tôi muốn mẹ cháu sẽ cầu nguyện cho tôi. Tôi cầu phúc cho cả hai mẹ con.
Tấm ngân phiếu đây. - Bá tước Luy nói... - Và đây là mẩu thư đề tháng sáu năm ấy.
Vêrôních sững sờ. Nàng nhìn bá tước Luy. Ông đã làm nảy sinh trong đầu nàng một ý nghĩ rằng tất cả những chuyện xảy ra có lẽ đều do người đàn ông kì lạ này sắp đặt để giam hãm mẹ con nàng trong cảnh cùng quẫn. Ý nghĩ thoảng ra. Rốt cuộc ông Đecgơmông đã hành động hết sức tự nhiên do nhìn thấy trước những khó khăn con cháu ông đã vấp phải. Đúng là ông rất thương cháu ngoại. Nàng thì thầm:
- Ta không có quyền từ chối...
- Trong việc này bà chỉ có rất ít quyền hạn, - Bá tước Luy nói lớn, - Nó diễn ra bên ngoài dự kiến của bà. Ông thân sinh của bà muốn trao thẳng nó cho Phơrăngxoa và Xtêpan. Còn việc Tảng Đá Kì Diệu, tôi xin nhắc lại câu hỏi: Chúng ta sẽ làm gì? Nó thuộc về ai?
- Thuộc về ông. - Vêrôních tuyên bố dứt khoát.
- Thuộc về tôi ư?
- Vâng, thuộc về ông, người đã có công tìm ra nó, thuộc về ông - người đã làm cho nó có ý nghĩa trọn vẹn.
Bá tước Luy nhận xét:
- Tôi phải nhắc để bà nhớ cho rằng tảng đá có một giá trị không gì so sánh nổi. Nó vĩ đại ở chỗ nó được thiên nhiên hun đúc nên. Thiên nhiên đã tạo ra những điều kì diệu bằng sự ngẫu nhiên trùng hợp kì diệu của môi trường. Nó đã tích tụ biết bao vật chất quý vào trong một dung tích nhỏ bé như vậy. Cho nên đúng đó là những kho báu.
- Càng tốt, - Vêrôních nói, - Ông biết cách khai thác những kho báu ấy tốt hơn ai hết.
Suy nghĩ một lát, bá tước Luy cười và kết luận:
- Bà nói rất đúng. Thú thật với bà tôi đang chờ cái đoạn kết thúc này. Trước hết là vì quyền hạn của tôi đối với Tảng Đá Kì Diệu phải được xác lập bằng văn bản theo đúng các thủ tục hiện hành về việc chứng nhận quyền sở hữu. Sau là vì tôi đang cần thứ đá ấy. Vâng, cái thứ đá đậy nắp mộ các vị vua chúa xứ Bôhêm ấy chưa đến nỗi mất hết các quyền lực kì diệu của nó, vì quả thực hiện nay vẫn còn những bộ tộc bị các quyền lực đó chi phối như tổ tiên chúng ta, những người Gôloa từng bị chúng chi phối. Và như vậy hiển nhiên tôi sẽ theo đuổi một công cuộc kinh doanh thật khủng khϊếp, trong đó bất cứ sự hỗ trợ nào đến với tôi đều rất quý hóa. Sau vài năm công trình của tôi sẽ hoàn thành. Tôi sẽ mang Tảng Đá Kì Diệu về nước Pháp và trang bị cho nó một viện thí nghiệm tầm cỡ quốc gia mà tôi có ý xây dựng từ lâu. Thế là khoa học sẽ rửa sạch những điều ác mà Tảng Đá Kì Diệu có thể gây ra, biến cố tồi tệ ở đảo Xarếch sẽ được đền bù. Bà có tán thành ý kiến của tôi không, thưa bà?
Nàng chìa tay cho bá tước nói:
- Với tất cả lòng chân thành của tôi.
Sau một hồi yên lặng khá lâu, bá tước Luy nói:
- Ô, vâng. Những biến cố tồi tệ và khủng khϊếp đến nỗi không bút nào tả xiết. Nó đã cho tôi biết trên đời này cái gì là đáng sợ. Tôi cũng sống trong biến cố và nó lưu lại trong tôi một kỉ niệm kinh hoàng. Tuy nhiên điều này là điều quan trọng hơn cả, nó vượt xa tất cả những gì là có thể trong thực tại cũng như trong đời sống con người về phương diện thống khổ. Nó phi lí bởi vì nó là hành vi của một kẻ điên rồ... và bởi nó sinh ra trong kỉ nguyên của sự điên rồ và lầm lạc: Kỉ nguyên chiến tranh! Chính chiến tranh đã khuyến khích tội ác. Chiến chiến tranh đã cổ vũ việc áp dụng một cách thâm độc và vô tội vạ những thủ đoạn gây tội ác có dự kiến, có chuẩn bị và được giao phó cho một vài con ác quỷ thực hiện. Trong thời bình, cái dúm những con ác quỷ này không có thì giờ để thực hiện đến cùng những giấc mộng ngốc nghếch của chúng. Ngày nay trên hòn đảo Xarếch hẻo lánh chúng lại thấy những điều kiện đặc biệt khác thường để...
- Thôi chúng ta đừng nói đến những chuyện ấy nữa. Như thế có được không, ông bá tước? - Vêrôních nói khẽ, giọng run rẩy.
Bá tước Luy cầm tay người thiếu phụ trẻ đưa lên môi hôn. Rồi ông bế Vạn Sự Tốt Lành giơ lên cao:
- Bà nói đúng. Thôi chúng ta không nói chuyện đó nữa. Nếu không nước mắt đã đọng trên khóe mắt bà kia rồi, Vạn Sự Tốt Lành sẽ buồn. Nào Vạn Sự Tốt Lành tuyệt diệu, chúng ta không nhắc đến những biến cố khủng khϊếp nữa nhé. Nếu có nhắc chúng ta cũng chỉ nhắc một vài đoạn được coi là đẹp và ý nhị, phải không Vạn Sự Tốt Lành? Khu vườn tươi tắn với những bông hoa vĩ đại của Magơnôc? Câu chuyện truyền thuyết về Tảng Đá Kì Diệu? Sự tích anh hùng của bộ lạc người Xentơ nay đây mai đó với tảng đá đậy nắp mồ những ông vua của họ, tảng đá mang chất Rađiom ai nghe nói cũng phải rùng mình, tảng đá bắn ra không biết mệt mỏi những nguyên tử diệu kì đem lại sinh khí, có phải thế không, Vạn Sự Tốt Lành? Tuy nhiên nếu ta là nhà viết tiểu thuyết lãnh trách nhiệm tường thuật lại câu chuyện hòn đảo ba mươi chiếc quan tài thì ta sẽ không băn khoăn quá nhiều về những sự kiện thật kinh hoàng của nó. Ta sẽ dành cho mày một vai trò quan trọng hơn nhiều.
[Chúc bạn đọc sách vui vẻ tại www./ - gác nhỏ cho người yêu sách.]
Ta sẽ gạt bỏ bài tham luận huênh hoang và nhàm chán của cái ông gọi là bá tước Luy Pêrêna ấy đi và chính mày mới là người cứu nguy thầm lặng và gan dạ, chính mày mới là người chiến đấu chống con ác quỷ ghê tởm và làm thất bại những mưu đồ của nó. Cuối cùng với bản năng duyên dáng tuyệt vời, mày đã trừng phạt thói hư tật xấu và làm cho đức hạnh chiến thắng. Còn điều này tuyệt hơn nữa, không ai có thể chỉ cho chúng ta thấy rõ hơn mày,Vạn Sự Tốt Lành tuyệt vời ạ, bằng hàng ngàn chứng cớ cái sau có sức thuyết phục hơn cái trước, rằng trên đời này mọi việc đều trở nên ổn thỏa và rằng vạn-sự-tốt-lành...
*Hết*
