Nam Bắc Tạp Hoá

Trước đây khi chưa có tuyết, đi lại còn dễ dàng, nhưng giờ tuyết rơi dày, đường đi trở nên khó khăn vô cùng.

"Đại Lang à, nặng lắm không? Để ta cõng một lúc cho!" Người phụ nữ già cất tiếng nói, mái tóc đã điểm bạc nhưng tinh thần còn rất tốt. Bà xách một cái rổ lớn, bước đi giữa gió tuyết mà trông không hề kém vất vả so với chàng thanh niên bên cạnh. Tóc bà bị gió thổi tung, nhưng quần áo lại rất chỉnh tề. Dù chỉ là bộ đồ vải thô bình thường, bà vẫn giữ gìn sạch sẽ và gọn gàng.

"Không cần đâu, con cõng được mà." Chàng trai chừng mười lăm, mười sáu tuổi, tuy không cao lớn khỏe mạnh, nhưng đang gắng sức vác một cái rổ lớn trên lưng, bước đi giữa tuyết rõ ràng rất vất vả. Dù vậy, cậu không than phiền, chỉ cắn răng chịu đựng.

"Nếu mệt thì nói một tiếng, ta dừng lại nghỉ một chút cũng không sao đâu, không gấp gáp gì mà." Bà lão xót xa cho cháu trai.

Con trai cả của bà năm xưa gặp tai nạn khi đi phu dịch, mất đi một chân, nên với thời tiết này, dẫu có muốn cũng không thể ra ngoài. Trong nhà ngoài đứa cháu trai này, chẳng còn ai có thể gánh vác công việc nặng nhọc.

Cậu nhóc còn định không cho bà đi theo vì tuyết lớn, nhưng bà sao có thể yên tâm. Đứa cháu ngoan như thế, bà sợ cậu bị sói tha đi mất thôi! Trời lạnh như cắt, nhiều loài thú hoang trên núi đã ẩn nấp, những con thú không kiếm được thức ăn thường hay xuống núi tìm mồi, nên đi ra ngoài phải cực kỳ cẩn thận. Dù bà có già yếu, nhưng nếu phải liều mạng, ngay cả lũ thú hoang cũng phải e dè ba phần.

"Qua được dốc đằng trước kia là có thể thấy nhà cô của con rồi."

"Rổ đậu phụ này đem đổi sẽ lấy được không ít đậu đâu."

"Ôi chao, giá mà nhà mình có một con bò thì tốt biết mấy. Đại Lang à, con ráng chịu khó thêm ít ngày nữa nhé. Đợi khi mẹ con học được cách làm đậu phụ từ La Tam Lang, nhà mình tích cóp ít tiền, mua được một con bò, đến lúc đó con sẽ không phải vất vả thế này nữa. Có bò rồi, cha con ra ngoài cũng dễ dàng hơn, không phải khổ sở như bây giờ…”

Bà lão vừa thương cháu, vừa lẩm bẩm suốt dọc đường. Chồng bà mất sớm, con trai thì tàn tật, cả nhà chỉ còn dựa vào bà và con dâu. Hai năm gần đây, đứa cháu cũng lớn, biết phụ giúp bà được phần nào.

Mấy hôm trước, Tam Lang nhà họ La nói rằng, bất cứ ai trong làng đến giúp nhà cậu làm việc trong vòng một tháng thì sẽ được truyền dạy toàn bộ cách làm đậu phụ.

Giúp việc một tháng cũng chẳng phải chuyện gì to tát, chỉ ở trong làng, ngay trước mắt người nhà, không khổ sở là bao. Hơn nữa, giữa mùa đông thế này, cũng chẳng sợ làm lỡ việc đồng áng. Ban đầu nhà bà định cho cháu trai đi, nhưng suy đi tính lại, cuối cùng quyết định để con dâu bà đến. Bà còn lo Tam Lang sẽ chê con dâu mình là phụ nữ sức yếu, không ngờ cậu lại rất dễ tính, còn nói rằng hôm xay đậu ở đình cỏ, con dâu bà đã giúp đỡ rất nhiệt tình, chứng tỏ là người làm việc nhanh nhẹn.

Những ngày này, con dâu bà mỗi ngày đều đến nhà họ La làm việc, còn bà và đứa cháu thì từ nhà họ La đổi lấy đậu phụ, đi khắp nơi thăm hỏi bà con.

Hai bà cháu đã đi qua nhiều ngôi làng, cuối cùng phát hiện ra ngôi làng nơi con gái lớn của bà sống là nơi mọi người chịu chi nhất. Mỗi lần mang đậu phụ đến đây, chỉ trong chốc lát là dân làng chia nhau hết sạch, đậu mà họ trả cũng rất hào phóng. Nếu không phải bà kiên quyết giữ lại một ít cho đứa cháu ngoại và cháu gái, thì e rằng chẳng còn gì sót lại.

Ở làng Tây Pha của họ, vẫn có vài kẻ không hiểu chuyện, nói lời cay nghiệt sau lưng bà, bảo rằng bà già rồi nên lú lẫn, đói khát đến mức phát điên. Trời rét mướt thế này còn lôi cháu trai ra chịu khổ cùng.