Chương 2: Một cuộc điều tra thiện chí khác (1)

Hãy quên những gì bạn được nghe về chuyện loài người có nguồn gốc từ vượn đi. Chúng ta đâu có bắt nguồn từ vượn. Chúng ta là vượn. Vừa ẩn dụ vừa thực tế, Homo sapiens là một trong năm loài vượn lớn còn sống sót, bên cạnh tinh tinh, tinh tinh lùn, khỉ gôrila và đười ươi (vượn tay dài được xem là loài nhỏ hơn). Chúng ta có chung tổ tiên với hai trong số những loài vượn này - tinh tinh lùn và tinh tinh - chỉ cách đây năm triệu năm mà thôi. Đấy là “ngày hôm qua” theo thuật ngữ tiến hóa. Những điểm nhỏ phân biệt loài người với các loài vượn lớn khác được giới nghiên cứu cho là “hoàn toàn nhân tạo”.

Nếu chúng ta “vượt lên” tự nhiên, cũng chỉ như một tay lướt sóng run rẩy “vượt lên” mặt đại dương. Dù cho chúng ta chẳng bao giờ trượt chân đi chăng nữa (nhưng toàn trượt chân thôi), bản chất nội tại của chúng ta vẫn có thể lôi chúng ta xuống bất kỳ lúc nào. Những ai lớn lên ở phương Tây đều khẳng định rằng loài người chúng ta là những sinh vật đặc biệt, độc đáo, cao cấp và vượt lên thế giới quanh mình, không mang cái vẻ thấp kém, nhục nhã phổ biến và là đặc trưng của động vật. Thế giới tự nhiên thấp và thấp kém so với chúng ta, một căn nguyên để hổ thẹn, kinh tởm, hoặc dè chừng; đó là thứ vừa hôi hám vừa bẩn thỉu cần phải được giấu sau những cánh cửa đóng kín, những bức mành khép lại, hay sau vẻ tươi mát có mùi bạc hà. Hoặc chúng ta lại nâng quá lên và hình dung tự nhiên đang trôi nổi đẹp đẽ, mờ ảo trên đầu, ngây thơ, quý phái và thông thái.

Cũng như tinh tinh lùn và tinh tinh, chúng ta là lũ hậu duệ dâʍ đãиɠ của đám tổ tiên dâʍ ɖu͙©. Mới nghe thì có vẻ hơi quá lời, nhưng mọi người lẽ ra phải biết điều này từ lâu rồi mới phải. Những khái niệm thông thường về hôn nhân một vợ một chồng, đến-khi-nhắm-mắt-xuôi-tay căng ra dưới sức nặng của một câu chuyện bịa đặt. Bản chất hoạt động tính dục của loài người là gì và làm sao nó lại trở nên như thế? Trong các trang sau, chúng tôi sẽ lý giải về những cuộc chuyển đổi văn hóa mang tính địa chấn bắt nguồn cách đây khoảng 10.000 năm, và từ đó sẽ kể chuyện thật về tính dục loài người vốn mang tính lật đổ và đe dọa đến nỗi suốt nhiều thế kỷ đã bị giới chức tôn giáo bắt phải câm nín, các bác sĩ xem là bệnh tật, giới khoa học lờ đi và các nhà trị liệu lên giọng đạo đức lấp liếʍ như thế nào.

Những xung đột sâu sắc dấy lên từ cốt lõi của tìиɧ ɖu͙© hiện đại. Thiếu hiểu biết về bản chất của hoạt động tính dục giống loài đã đẩy một nửa số cuộc hôn nhân của chúng ta vào dòng xoáy thất vọng về tìиɧ ɖu͙©, sự nhàm chán gϊếŧ chết ham muốn, hấp tấp phản bội, bất lực, ngượng ngập và tủi hổ. Hàng loạt cuộc hôn nhân một vợ một chồng sớm muộn đối với nhiều người chúng ta giống như những hòn đảo cô độc chứa đựng niềm hạnh phúc ngắn ngủi trong một vùng biển thất vọng, lạnh lẽo, tăm tối. Có bao nhiêu cặp đôi có thể ở với nhau lâu đã đơn giản là phải chấp nhận hy sinh ham muốn của bản thân để đổi lấy ba niềm vui không thể thay thế của cuộc đời: sự ổn định gia đình, sự đồng hành và sự thân mật về cảm xúc, thay vì hòa hợp về tìиɧ ɖu͙©?

Trong tiếng Tây Ban Nha, từ esposas vừa có nghĩa là “vợ” vừa có nghĩa là “cái còng”. Trong tiếng Anh, chúng ta nói đùa vợ là xiềng chân. Rất có lý khi hôn nhân thường được miêu tả và khóc than như là khởi đầu cho sự kết thúc đời sống tìиɧ ɖu͙© của đàn ông. Còn với phụ nữ cũng chẳng hơn gì. Ai lại muốn sống chung cả đời với một anh chàng cảm thấy bị tình yêu giăng bẫy, trong khi danh dự đánh dấu giới hạn tự do của anh ta? Ai lại muốn cả đời phải xin lỗi vì cô ấy chỉ có thể là một người?

Hãy cùng tìm hiểu vấn đề này. Hiệp hội Y khoa Mỹ báo cáo rằng khoảng 42% phụ nữ Mỹ phải chịu đựng rối loạn tìиɧ ɖu͙©, trong khi Viagra phá vỡ kỷ lục bán hàng hết năm này qua năm khác. Trên thế giới, khiêu da^ʍ là ngành công nghiệp trị giá 100 tỉ đô-la, trong khi ở Mỹ, phim khiêu da^ʍ có doanh thu cao hơn CBS, NBC và ABC* cộng lại.

* Ba hãng tin lớn của nước Mỹ. (DG)

Nó có doanh thu lớn hơn tổng doanh thu của tất cả việc bán hàng hóa của ngành bóng bầu dục Mỹ, bóng chày, bóng rổ chuyên nghiệp, và “người Mỹ chi tiền cho các câu lạc bộ thoát y nhiều hơn cho các nhà hát ở Broadway*, lẫn ở ngoài Broadway, các nhà hát phi lợi nhuận và địa phương, các buổi biểu diễn nhạc kịch, ba lê, nhạc jazz và nhạc cổ điển cộng lại”. Như vậy, chẳng mấy ai nghi ngờ về việc chúng ta là loài khát tình.

* Hệ thống bao gồm 39 nhà hát chuyên nghiệp (500 ghế trở lên) ở Manhattan, New York. Năm 2007-2008, Broadway bán được gần 1 tỉ đô-la tiền vé. (DG)

Trong khi đó, cái gọi là “hôn nhân truyền thống” đang bị tấn công từ mọi phía - đồng thời sụp đổ từ bên trong. Ngay cả những kẻ bảo vệ tính dục “bình thường” mạnh mẽ nhất cũng phải oằn mình trước sức nặng của nó, như chính các chính trị gia thuộc cả hai đảng (Clinton, Vitter, Gringrich, Craig, Foley, Spitzer, Sanford) hay các nhân vật tôn giáo (Haggard, Swaggert, Bakker) liên tiếp dày mặt rêu rao việc họ ủng hộ “các giá trị gia đình” trước khi lén lút hẹn hò với tình nhân, gái điếm và thực tập sinh. Đàn bà cũng chẳng hơn gì, nhiều người (nếu không phải là đại đa số) bị trói buộc vào những cuộc hôn nhân thiếu vắng sự gần gũi, về tìиɧ ɖu͙© hoặc không, một khi sự háo hức qua đi và trẻ con xuất hiện. Với nhiều phụ nữ, cơ hội được làm việc bên ngoài chỉ gia tăng gánh nặng công việc mà họ vẫn bị cho là phải hoàn thành ở nhà. Có lẽ chính vì thế, bất chấp những chấn thương tâm lý và vấn đề tài chính rõ ràng mà họ phải đối mặt, ngày càng có nhiều phụ nữ nộp đơn ly dị hơn nam giới.

Nỗi sợ bị trời phạt chẳng có công dụng gì. Chỉ riêng trong vài thập kỷ vừa qua, hàng trăm giáo sĩ Thiên Chúa thú nhận đã thực hiện hàng nghìn tội xâm phạm tìиɧ ɖu͙© với trẻ em. Năm 2008, nhà thờ Thiên Chúa đã phải trả 436 triệu đô-la bồi thường cho các vụ lạm dụng tìиɧ ɖu͙©. Hơn 1/5 số nạn nhân trong đó chưa đầy mười tuổi. Chúng ta biết điều đó. Liệu chúng ta có dám hình dung tới những khổ đau mà các tội ác trên gây ra trong thế kỷ XVII khi đời sống tìиɧ ɖu͙© của giáo sĩ bị cấm đoán một cách phi lý trong sắc lệnh sớm nhất từng biết của Giáo hoàng: sắc lệnh “Decreta”“Cum in unum” của Giáo hoàng Siricius (năm 383 sau Công nguyên)? Đâu là món nợ đạo đức đối với những nạn nhân bị quên lãng của việc chối bỏ đầy sai lệch tính dục cơ bản của con người?

Bằng cách đe dọa tra tấn, năm 1633, Tòa án dị giáo của Giáo hội Công giáo La Mã đã buộc Galileo phải công khai tuyên bố điều mà ông biết là không đúng: Trái đất bất động giữa tâm vũ trụ. Ba thế kỷ rưỡi sau, năm 1992, Giáo hoàng John Paul II phải thừa nhận rằng nhà khoa học này đã hoàn toàn đúng, nhưng Tòa án dị giáo đó “có thiện chí”.

Vâng, nhưng chẳng có cái Tòa án dị giáo nào là một tòa án dị giáo thiện chí cả.

Giống như những hình ảnh không khoan nhượng rất trẻ con về một vũ trụ xoay quanh một Trái đất cực-kỳ-quan-trọng, câu chuyện chuẩn mực về thời tiền sử cũng mang lại cảm giác thoải mái tức thời, hoang sơ. Cũng như hết Giáo hoàng này đến Giáo hoàng khác bác bỏ bất cứ môn vũ trụ học nào đưa con người ra khỏi cái tâm cao quý của dải không gian vô tận, cũng như Darwin đã (và vẫn đang) bị giễu cợt vì đã chỉ ra rằng loài người là tác phẩm của quy luật chọn lọc và thích nghi tự nhiên, nhiều nhà khoa học có vẻ bị cảm xúc làm mờ mắt để chống lại bất cứ trường hợp tiến hóa tính dục nào của con người không xem đơn vị gia đình hạt nhân một vợ một chồng là trung tâm.

Mặc dù chúng ta được dạy để tin rằng chúng ta sống trong thời đại giải phóng tìиɧ ɖu͙©, tính dục của loài người đương đại vẫn rộn lên với những sự thật không được phép thoải mái nói ra. Mâu thuẫn giữa cảm giác mà người khác bảo với chúng ta và cảm giác thực sự của chúng ta có lẽ là nguồn cơn dồi dào nhất của những bối rối, bất mãn và đau khổ không cần thiết. Những câu trả lời thường được đưa ra lại không giải đáp được câu hỏi nằm ở tâm điểm đời sống tìиɧ ɖu͙© của chúng ta: tại sao đàn ông và phụ nữ lại khác nhau đến vậy trong những ham muốn, tưởng tượng, phản ứng và hành vi tìиɧ ɖu͙©? Tại sao tỉ lệ phản bội và ly hôn lại tăng cao chưa từng có trong khi chúng ta không lựa chọn đứng hẳn bên ngoài hôn nhân? Tại sao hiện tượng gia đình đơn thân lại lan rộng như dịch bệnh vậy? Tại sao đam mê lại bốc hơi khỏi vô số cuộc hôn nhân nhanh chóng đến thế? Đâu là nguyên nhân cho việc gϊếŧ chết ham muốn? Đã cùng nhau tiến hóa trên Trái đất đến mức này, tại sao lại có nhiều đàn ông và phụ nữ đồng tình với ý nghĩ cho rằng có thể chúng ta đến từ nhiều hành tinh khác nhau?

Được định hướng bằng y học và kinh doanh, xã hội Mỹ đáp lại cuộc khủng hoảng đang xảy ra này bằng cách phát triển một tổ hợp hôn nhân-công nghiệp bao gồm phương pháp trị liệu tâm lý cho các cặp đôi, thuốc hỗ trợ rối loạn cương dương, các nhà báo phụ trách chuyên mục tư vấn tìиɧ ɖu͙©, tục sùng bái sự thanh khiết giữa cha-con gái đến sởn gai ốc và dòng bất tận những tin nhắn thôi thúc (“Thả con quái vật tình yêu ra đi! Cô ấy sẽ cảm ơn bạn!”). Hàng đống tạp chí siêu thị hứa hẹn về những chiêu trò chắc chắn thành công nhằm đưa sự đam mê trở lại với đời sống tìиɧ ɖu͙© đang hấp hối của chúng ta.

Vâng, chỗ này vài cây nến, chỗ kia mấy cái quần lọt khe, rắc một nắm cánh hoa hồng lên giường và chuyện sẽ hệt như lần đầu tiên! Bạn nói gì cơ? Anh ấy vẫn qua lại với những người phụ nữ khác? Cô ấy vẫn tỏ vẻ thất vọng bàng quan? Anh ấy xong việc trước cả khi bạn vừa bắt đầu?

Vậy thì hãy để chuyên gia tìm ra điều gì gây phiền phức cho bạn, đối tác của bạn và mối quan hệ của bạn. Có lẽ cậu bé của anh ấy cần được tăng kích cỡ hoặc cô bé của cô ấy cần được tân trang. Có thể anh ấy gặp “các vấn đề cam kết”, có một “siêu ngã chắp vá”, hoặc “phức cảm Peter Pan*” kinh khủng. Bạn trầm cảm ư? Bạn nói bạn yêu nửa kia của mình cả chục năm nhưng lại không thấy ham muốn tìиɧ ɖu͙© như trước nữa? Một, hoặc cả hai người thấy thích người khác? Có lẽ hai bạn nên thử làm chuyện đó trên sàn bếp xem sao. Hoặc buộc bản thân đêm nào cũng phải làm chuyện đó suốt cả năm trời. Có thể anh ấy đang trải qua khủng hoảng tuổi trung niên. Hãy uống những viên thuốc này. Để kiểu tóc mới. Hẳn có điều gì đó không ổn với bạn.

* Người mắc phải hội chứng này có cách hành xử rất trẻ con trong nhiều tình huống của cuộc sống. (DG)

Bạn đã bao giờ cảm thấy mình giống như nạn nhân của một Tòa án dị giáo thiện-chí chưa?

Sự tách rời trong mối quan hệ nhân cách và bản chất tính dục tự nhiên của chúng ta chẳng là gì ngoài tin tức đối với các tập đoàn giải trí, vốn đã từ lâu phản ánh sự đứt gãy tương tự giữa những gì được công khai và những khao khát thầm kín. Năm 2000, dưới tiêu đề Phố Wall và Khiêu da^ʍ, tờ The New York Times cho biết General Motors bán nhiều phim khiêu da^ʍ sống sượng hơn Larry Flynt, ông chủ của đế chế Hustler. Hơn 8 triệu thuê bao người Mỹ của DirecTV, một công ty con thuộc General Motors, mỗi năm chi khoảng 200 triệu đô-la để mua phim khiêu da^ʍ trả-theo-lượt-xem từ các nhà cung cấp qua vệ tinh. Tương tự, Rupert Murdoch, ông chủ của Fox News Network và tờ báo bảo thủ hàng đầu Mỹ, The Wall Street Journal, đang hốt bạc từ phim khiêu da^ʍ qua một công ty vệ tinh nhiều hơn toàn bộ số tiền Playboy kiếm được từ các hình thức kinh doanh tạp chí, cáp và Internet của họ. AT&T, vốn cũng ủng hộ các giá trị bảo thủ, bán các chương trình khiêu da^ʍ hạng nặng cho hơn một triệu phòng khách sạn trên khắp đất nước thông qua hệ thống Hot Network.

Không thể giải thích nổi chứng đạo đức giả điên rồ đặc trưng của tìиɧ ɖu͙© tại Mỹ nếu như chúng ta cứ trung thành với các mô hình tính dục truyền thống của con người vốn quả quyết rằng một vợ một chồng là điều tự nhiên, hôn nhân là phổ quát đối với loài người, và bất cứ cấu trúc gia đình nào ngoài cấu trúc hạt nhân đều là lệch chuẩn. Chúng ta cần một cách hiểu mới về chính mình, không phải dựa trên những lời tuyên bố mang tính rao giảng hoặc những câu chuyện có hậu của Hollywood, mà dựa trên những đánh giá bạo dạn và không ngượng ngùng qua những tư liệu khoa học dồi dào cho thấy nguồn gốc thực sự và bản chất tính dục của loài người.

Chúng ta sống trong một nền văn hóa đang tuyên chiến với niềm đam mê nɧu͙© ɖu͙© của chính mình. Chúng ta chống lại những khao khát, những kỳ vọng và những nỗi thất vọng của mình. Tôn giáo, chính trị và thậm chí là cả khoa học cũng phản kháng lại với sinh học cùng hàng triệu năm tiến hóa của các đặc điểm của nó. Làm sao để xoa dịu cuộc chiến cam go này đây?

Trong những trang tiếp, chúng tôi xem xét lại một số ngành khoa học quan trọng nhất trong thời đại của chúng ta. Chúng tôi đặt câu hỏi về những giả định sâu xa nhất đối với quan điểm đương đại về hôn nhân, cấu trúc gia đình và tính dục - những vấn đề tác động đến mỗi chúng ta cả ngày lẫn đêm.

Chúng tôi sẽ chỉ ra rằng loài người tiến hóa theo các nhóm thân mật chia sẻ với nhau gần như tất cả mọi thứ - cái ăn, chỗ ở, sự bảo vệ, chăm sóc con cái, thậm chí niềm vui tìиɧ ɖu͙©. Chúng tôi không cho rằng con người là những tay hippie bẩm sinh. Chúng tôi cũng không khăng khăng rằng tình yêu lãng mạn chưa được biết tới hay không quan trọng trong các cộng đồng tiền sử. Nhưng chúng tôi sẽ chứng minh rằng văn hóa đương đại siêu tăng áp mối liên hệ giữa tình yêu và tìиɧ ɖu͙©. Dù có tình yêu hay không thì hoạt động tìиɧ ɖu͙© ngẫu nhiên - nhưng không bừa bãi - vẫn là chuẩn mực của tổ tiên chúng ta từ thời tiền sử.