Trước Vòng Chung Kết

- Lúc này ba thấy con học toán tiến bộ rồi đó! Chỉ tại con ham chơi thôi, chớ nếu con chịu ngồi vô bàn thì con học đâu có thua ai.

Ba nó vừa nói vừa dòm vô bài làm của con. Càng dòm, cặp lông mày của ông càng nhíu lại gần như nối liền với nhau thành một đường thẳng. Và lập tức ông lên tiếng phủ nhận lời khen tặng hào hiệp của mình vừa rồi:

- Cái gì mà 33? Toán với tiếc! Thiệt tao chưa thấy đứa nào ngốc như mày!

Tân đớ người, sững sờ như đang giữ bóng trong chân bị ai đoạt mất. Nó lắp bắp:

- Thì... 33 cái nón.

- Tại sao lại 33? - Ba nó gắt - Tại sao lại có bài toán cộng này?

Tân rụt cổ và nhìn vô cuốn tập. Nó đọc lại đề toán, ngó trân trân những con số như muốn nhìn thủng cả tờ giấy nhưng cũng chẳng biết phải bắt đầu từ đâu. Không biết "ông già" lấy cái đề này ở đâu ra mà khó dữ! Nó cảm thấy như hơi thở của ba nó đang bốc lửa ở sau gáy nó, vì vậy đã bối rối nó càng bối rối hơn. Những con số nhảy loạn xạ trong đầu như đang chơi trò "mèo vờn chuột".
Biết là thằng con không thể nào tự mình lần ra cách giải, cuối cùng ba nó đành phải gợi ý:

- Nghe ba hỏi nè, tổ một làm hơn tổ hai mấy cái nón?

- Mười hai.

- Mà tổ một hơn tổ hai mấy người?

- Hơn 3 người.

- À, tổ một hơn tổ hai ba người, do đó làm nhiều hơn tổ hai 12 cái nón, phải không?

Như có một tia chớp đột ngột lóe lên trong bóng tối, thằng Tân bất chợt hiểu ra và reo lên:

- A, con biết rồi! Vậy là mỗi người thợ làm được 4 cái nón mỗi ngày.

Ba nó thở phào như trút được một gánh nặng:

- Đúng rồi! Như vậy tự con giải được rồi chứ gì?

Thằng Tân nghe tới đâu thấy đầu óc sáng ra tới đó. Nó nhanh nhẩu:

- À, con hiểu rồi, con tưởng khó chớ đâu dè nó dễ vậy!

- Thôi, đừng có khoác lác, ngồi làm đi, rồi làm luôn bài thứ hai nữa.

Nhoáng một cái, Tân đã làm xong bài thứ nhứt. Tổ một làm được 48 cái nón, tổ hai làm được 36 cái. Cả hai tổ làm được tất cả 84 cái nón. Thực là đơn giản. Phải chi bài toán nào cũng có người giải giùm mình nửa phần đầu, còn mình chỉ làm nốt nửa phần sau thì đỡ biết mấy. Tân vừa nhủ bụng vừa lẩm bẩm đọc cái đề toán thứ hai:
"Một em đếm cửa phòng bưu điện đến cửa trường thấy ở một bên đường có 24 cây. Biết rằng các cây đều cách nhau 15 mét. Hỏi từ gốc cây ở phòng bưu điện đến gốc cây ở cửa trường dài bao nhiêu?"

Ối, cỡ như bài này, mình chỉ quệt một cái là xong, khỏi cần ai làm giùm phần đầu phần đuôi gì ráo! Bụng nghĩ vậy nhưng nhớ tới vụ "quê xệ" khi nãy, thằng Tân không hấp tấp làm ngay. Nó ngồi nhìn cái đề toán bằng cặp mặt dò xét, nửa tin nửa ngờ, không biết cái đề này dễ thiệt hay giả bộ dễ để đánh lừa nó. Điệu bộ của nó lúc này giống hệt như một con mèo đang đứng trước một vật vuông vuông, đỏ đỏ nhưng không biết chắc đó là miếng thịt bò hay chỉ là một viên gạch.

Thằng Tân lưỡng lự một hồi lâu và sau khi xoay ngang xoay dọc cái đề toán mà không phát hiện ra một điều gì khả nghi chứa trong đó, nó quyết định giải thẳng vô tập, không thèm làm nháp. Bài toán dễ ợt này mà làm nháp chi ất công.
Quãng đường trồng 24 cây mà cây này cách cây kia 15 mét thì đương nhiên chiều dài quãng đường bằng 24 nhân 15 rồi chớ còn trật vô đâu được nữa. Sau khi đóng khung đáp số 360 mét, Tân gấp vở lại và ngáp một cái.

Nghe nó ngáp, ba nó quay lại:

- Buồn ngủ rồi hả con?

- Dạ.

Tân vừa đáp vừa đưa cuốn tập cho ba nó kiểm tra.

- Làm đúng không con? - Ba nó lật cuốn tập ra hỏi.

Dù đinh ninh là đúng, Tân cũng không dám trả lời quả quyết lắm:

- Dạ, chắc đúng!

- Sao lại chắc đúng! Phải đúng mới được đi ngủ chớ!

Ba nó lật đến trang có bài toán, nheo mắt đọc:

- Hừ, mày làm toán cứ y như cái máy không chịu suy nghĩ gì hết!

Tân trố mắt nhìn ba nó, ngạc nhiên:

- Bộ sai hả ba?

- Chớ còn gì nữa!

Thằng Tân băn khoăn không hiểu tại sao nó làm "đúng" như vậy mà vẫn cứ sai, y như người ta ra toán là bắt buộc nó phải làm sai, có như vậy mới là toán chăng?

- Sai chỗ nào, ba? - Nó hỏi.

- Trước khi nhân, con phải lấy số cây trừ đi 1! - Ba nó đáp.

Thằng Tân vẫn ngơ ngác:

- Sao vậy ba?

- Mày thì lúc nào cũng trăng với sao! Thiệt chán! Đây nè...

Phải đợi đến khi ba nó giảng tới lần thứ ba thì Tân mới gục gặc đầu:

- À, con hiểu rồi, phải chi lúc nãy ba nói trước chỗ lắt léo này thì con đã làm ra từ đời nào rồi.

- Tao nói trước vậy tao làm luôn cho rồi chớ để mày làm chi cho cực. Thôi, làm lẹ lên rồi đi ngủ, hai con mắt mày muốn ríu lại rồi kia kìa!

Quả thật, thằng Tân cảm thấy buồn ngủ ghê gớm. Bây giờ thân xác nó mới bắt đầu cảm thấy hết sự mỏi mệt của trận bóng hồi chiều. Còn trí óc thì mệt mỏi bở sự hành hạ quá mức của mấy con số. Cho nên chép bài làm xong là nó nhảy tót vô giường. Nhưng Tân không ngủ được ngay như nó tưởng. Đặt lưng xuống giường, duỗi chân duỗi tay thoải mái, trí óc nó bắt đầu bồng bềnh trôi tới... cái hiên xi măng trước cửa hàng bách hóa. Lòng rạo rực, nó say sưa nhớ lại những pha quyết liệt, hấp dẫn của cuộc tranh tài, không sót lấy một chi tiết nhỏ, say sưa đến nỗi ba nó đã vô nằm bên cạnh từ lâu mà nó cũng không hay. Khi nhớ đến đoạn thằng Quân bỏ qua trái phạt đền của phe nó, Tân đâm bực mình ngang xương. Nó đập chân xuống giường một cái rầm, cằn nhằn:

- Trọng tài dỏm! Dẹp!

Ba nó giật thót người, nhỏm dậy hỏi:

- Cái gì vậy con? Rệp hả?

Tân không dè ba nó nằm bên cạnh, nó hoảng hốt ấp úng:

- Dạ... không phải...

- Không phải rệp cắn thì nằm yên ngủ, làm gì mà dộng chân cẳng rầm rầm vậy?

Nói xong ba nó nằm xuống. Mình nói "dẹp" mà ổng tưởng là "rệp", cũng may! Thằng Tân biết ba nó bực mình vì bị phá ngang giấc ngủ nên không dám đính chính. Nó nằm im, cố bắt trí nhớ quay lại cuốn phim bóng đá vừa bị đứt. Chẳng mấy chốc tiếng nảy thình thịch đầy quyến rũ của trái bóng bắt đầu vọng đến tai nó. Rồi sân vận động Thống Nhất với hơn ba mươi ngày khán giả bắt đầu hiện ra, ồn ào, náo nhiệt. Hằng ngày chiếc dù đủ màu lộng lẫy trên bốn mặt khán đài. Từ dưới hầm của khán đài A, hai đội bóng "Mũi tên vàng" và "Sư tử" đang bước lên từng người một và cùng các trọng tài ra sân chào. Tiếng vỗ tay của khán giả nổi lên như sấm. Thằng Tân thấy mình đẹp đẽ và "hách xì xằng" trong chiếc áo xanh sọc đỏ, quần trắng, tất trắng đang bắt tay Hùng bụi, đội trưởng đội bạn, trước ống kính của các ký giả thể thao. Sau mười lăm phút khởi động, trận đấu chuẩn bị bắt đầu. Bên "Mũi tên vàng" được quyền giao bóng trước. Đội trưởng Tân và trung phong Thịnh đang đứng trước bóng. Tiếng còi trọng tài ré lên. Thịnh đá bóng ngang qua cho Tân, Tân đánh gót về cho tiền vệ Tình. Tình chuyền bóng sâu sang phía cánh trái cho Dũng lao lên... Với giấc mơ sôi động đó, thằng Tân không biết là mình đã ngủ.

- Nguyễn Hoàng Tân!

Cô giáo chấm cây viết vô cuốn sổ điểm và kêu lên. Mấy chục cặp mắt trong lớp đều dồn vô thằng Tân. Mấy đứa con gái ngồi bàn trên cũng quay đầu lại, dòm.

Nếu ở trên sân bóng, Tân là trung tâm chú ý của mọi người nhờ tài dẫn bóng nhuần nhuyễn của mình, thì ở trong lớp, nó cũng là trung tâm chú ý của tụi bạn nhờ cái "tài" lười học và nghịch ngợm có một không hai.

Mỗi lần bị gọi lên bảng để trả bài, nó luôn luôn chứng tỏ cho người khác thấy là không có ai trên đời kiên cường hơn mình, nghĩa là mặc cho cô giáo hỏi cả chục câu, nó vẫn nhất quyết không chịu "khai" lấy một chữ, dù rằng sau đó nó bị điểm 2 hoặc điểm 1 cũng đành. Nhứt là môn toán, mặc dù độ rày nó học có tiến bộ hơn, nhưng cứ mỗi lần bị kêu lên bảng giải toán là nó lại đứng trơ ra như phỗng. Cứ nghĩ tới ánh mắt của cô giáo và tụi bạn đang xoáy vô lưng mình, chăm chú dò xét từng cử động nhỏ nhặt nhứt của mình là Tân cảm thấy người nhột nhạt ngượng nghịu và quên tuốt tất cả những hiểu biết ít ỏi của mình về toán học. Thế là nó hết gãi đầu đến gãi cổ, gãi tai như muốn nói là tại người ngứa ngáy, nó bận gãi chớ nếu không nó đã giải bài toán từ nãy rồi, mọi người hãy kiên nhẫn đợi nó một chút. Nhưng rồi vì đợi hoài mà thấy nó vẫn ung dung, thong thả, chưa có vẻ gì muốn rớ tới bài toán và vì thỉnh thoảng bắt gặp ánh mắt cầu cứu của nó, cô giáo biết là có chờ đến Tết cũng đừng mong thằng Tân giải ra bài toán. Do đo, cô bèn gợi ý cho nó bằng những câu hỏi hết sức thuận lợi, không khác gì chỉ cho nó làm. Chỉ đợi có thế, thằng Tân bắt đầu hí hoáy viết những con số lên bảng. Cứ như vậy, dưới sự hướng dẫn, giảng giải từng li từng tý của cô giáo, thằng Tân mày mò, hì hục và rốt cuộc cũng làm xong bài toán, vất vả như trâu kéo cày, trong khi đó những đứa học trò biếng khác mong cho tình trạng này càng kéo dài ra thì tiết toán qua đi mà cô giáo chưa kịp kêu đến mình. Với những đứa đó thì thằng Tân đúng là một vị cứu tinh.