Chương 3: Tự Hàm Chương
Triệu Hàm Chương không kêu thành tiếng được, vì thế sắc mặt cũng lạnh lùng.
Nàng bị người hầu bế đặt lên bàn vuông, vυ" già lại muốn ôm nàng ngồi xuống ghế, nàng giơ tay ngăn cản, tự mình vịn tay Thính Hà đứng dậy, có chút không yên hành lễ với Triệu Trường Dư, "Tổ phụ.”
Không gọi cũng phải gọi.
Triệu Trường Dư nhíu nhíu mày, nhìn lướt qua chân nàng rồi nói: "Cần gì phải làm cái nghi thức xã giao này? Chân con không tiện, bảo vệ bản thân mới là hiếu đạo, mau ngồi xuống đi.”
"Vâng." Triệu Hàm Chương cung kính ngồi xuống đối diện ông, rũ mắt nhìn ấm trà trên bàn.
Triệu Trường Dư cẩn thận đánh giá nàng, kỳ thật thời gian tổ tôn bọn họ ở chung không nhiều lắm, ông bận rộn quốc sự, trong việc nhà liền có chút sơ sẩy.
Nhưng điều đó không có nghĩa là ông không hiểu hai đứa cháu của mình, ngược lại còn hiểu rất rõ.
Mặc dù ông cháu bọn họ không phải là không thường gặp mặt, nhưng họ đọc sách gì, tính khí như thế nào, thậm chí cả cơm ăn áo mặc ông cũng đều có hỏi thăm rõ ràng.
Cho nên ông biết, cháu trai trời sinh ngu dốt, nhưng cháu gái lại rất thông minh cứng cỏi, bởi vì trong nhà sớm định ra tước vị cho nhị phòng, đứa nhỏ này lại vẫn luôn nhường nhịn huynh đệ tỷ muội nhị phòng, là một hài tử rất hiểu chuyện.
Nhưng lần này phản ứng của nàng lại không giống trước kia, có thêm mấy phần cường thế, bớt đi vài phần ẩn nhẫn.
Triệu Hàm Chương cúi đầu, Triệu Trường Dư nhìn không thấy biểu tình trên mặt nàng, chỉ có thể nhìn đỉnh đầu nàng nói: "Nghe Thành bá nói, con mất trí nhớ?”
Triệu Hàm Chương dừng một chút mới trả lời khẳng định: "Vâng.”
Triệu Trường Dư nhịn không được nở nụ cười, "Ngẩng đầu lên trả lời.”
Triệu Hàm Chương ngẩng đầu nhìn về phía người đối diện, ánh mắt trong sáng mà kiên định, cũng không thay đổi lời nói của mình.
Triệu Trường Dư nhìn mặt nànG hỏi, "Mất trí nhớ, còn nhớ rõ những thứ khác không?”
Triệu Hàm Chương suy nghĩ một chút rồi nói: "Còn nhớ đệ đệ, mẫu thân cùng tổ phụ.”
nụ cười trên mặt Triệu Trường Dư chậm rãi phai nhạt, ngón tay nhẹ nhàng gõ lên mặt bàn đá, hồi lâu sau ông mới nói: "Ta vốn định cho con một mối hôn sự hiển hách, quốc gia hỗn loạn, dân chúng lưu lạc, có một mối hôn sự hiển hách không chỉ có thể bảo vệ bản thân, cũng có thể che chở đệ đệ con.”
Ông nói: "Huệ Đế là vết xe đổ, ta chưa bao giờ nghĩ tới để đệ đệ con kế thừa phủ Bá tước, ta nghĩ, định cho con một mối hôn sự hiển hách, cho dù tương lai không thể dựa vào phủ Bá tước, hai tỷ đệ các con cũng có thể bình yên không lo.”
Triệu Hàm Chương nói: "Tổ phụ, nếu ngay cả chí thân như thúc tổ cũng không thể tín nhiệm, làm sao có thể tin tưởng quan hệ thông gia nữa đường mới thêm vào đây?”
Triệu Trường Dư trầm mặc không nói.
Triệu Hàm Chương nói: "Nếu Vũ Đế không lập Huệ Đế, Huệ Đế có thể sống tốt không?”
Triệu Trường Dư nhíu mày, ánh mắt sắc bén hẳn lên, "Con muốn đệ đệ con kế thừa Bá tước?”
"Không" Triệu Hàm Chương nói: "Năm đó tổ phụ khuyên nhủ Vũ Đế không lập Huệ Đế, cháu gái tán thành quan điểm của ngài, Huệ Đế thành thật chất phác, cũng không thể làm quân chủ một nước, năm đó nếu Vũ Đế nghe ngài khuyên bảo, vậy Đại Tấn cũng sẽ không có họa hôm nay.”
Nói Huệ Đế thành thật chất phác là nguyên văn năm đó của Triệu Trường Dư, kỳ thật chính là nói Huệ Đế quá mức thành thật ngu dốt, không thích hợp làm hoàng đế.
Sau khi Triệu Hàm Chương tỉnh lại, không chỉ kinh ngạc chuyện mượn xác hoàn hồn, mà còn bởi thời điểm lịch sử mà nàng đang ở bây giờ, còn có, phụ thân của tiểu cô nương này hóa ra lại là cháu trai của Triệu Kiệu đại danh đỉnh đỉnh triều Tấn.
Tháng 11 năm ngoái, Tấn Huệ Đế đột ngột qua đời tại Lạc Dương, sau đó hoàng thái đệ lên ngôi, định niên hiệu là Vĩnh Gia.
Bây giờ là tháng 2 năm Vĩnh Gia, tân đế vừa lên ngôi chưa đầy ba tháng, ngoài thành khắp nơi đều là loạn quân lưu dân.
Nàng nghiêm túc nói với Triệu Trường Dư: "Vĩnh đệ ngu dốt, vừa không thể phát triển vinh quang dòng tộc, cũng không thể bảo vệ gia tộc, quyết định của tổ phụ không sai, hắn đúng là không thể kế thừa chức Bá tước.”
Giao phủ Bá tước cho Triệu Vĩnh, kết cục có thể giống như giao quốc gia cho Huệ Đế, đừng nói đem lại vinh quang cho Triệu gia, chỉ sợ căn cơ tông tộc đều sẽ tổn hại.
Sắc mặt Triệu Trường Dư mới dễ nhìn hơn một chút.
"Nhưng tổ phụ, chi trưởng của con đều giao cho nhị phòng, nhị phòng quả thật đáng giá để phó thác sao?" không chỉ là vấn đề của nàng, mà còn là câu hỏi mà nàng ấy luôn muốn hỏi.
Câu hỏi này cứ đè nặng trong lòng nàng ấy, nàng ấy luôn thắc mắc và tìm kiếm câu trả lời, nhưng cho đến khi nàng ấy đuổi ra ngoài thành để cứu em trai mình, nàng ấy đã tìm thấy câu trả lời, nhưng nàng ấy đã không kịp nói chuyện với ông nội của mình.
Hiện tại Triệu Hàm Chương thay nàng ấy hỏi ra, "Chỉ là một lời đồn đãi còn chưa xác thực, một là Thúc tổ chưa có tới tìm tổ phụ xác nhận, bá phụ cũng chưa từng hỏi, tựa như không biết việc này, Nhị Lang ra khỏi thành, thiếu chút nữa mất mạng ngoài thành, tổ phụ yên tâm phó thác mẫu thân cùng tỷ đệ chúng con cho nhị phòng như vậy sao?”
Triệu Trường Dư nắm chặt chén trà trong tay, khóe miệng mím chặt.
Trái tim ông khó chịu như bị dầu nóng lăn qua, hồi lâu, ông mới gian nan nói: "Một cây chẳng chống vững nhà, nếu không dựa vào gia tộc cùng nhị phòng, tỷ đệ hai người các con chỉ sợ khó có thể sinh tồn trong thế đạo này.”
Ông thở dài một tiếng nói: "Tân đế mặc dù lên ngôi, nhưng không thể tự làm chủ triều chính, nội loạn bất bình, bên ngoài lại có loạn Hung nô, Yết Hồ cùng tộc Khương cũng như như hổ rình mồi, thiên hạ mắt thấy đại loạn, các con nếu không dựa vào gia tộc, làm sao có thể sinh tồn trong loạn thế này?”
Triệu Hàm Chương nghĩ đến tàn hồn dù có cố gắng thế nào cũng không triệu hồi được, có chút bi thương hỏi: "Nếu như chỗ dựa này muốn lấy tánh mạng của chúng ta thì sao?"
Triệu Trường Dư nhìn về phía Thành Bá chỉ còn lại một mình trong viện, Thành bá ngầm hiểu, lập tức vào trong phòng lấy ra một tờ tấu chương.
Triệu Trường Dư đặt tấu chương ở trên bàn nói: "Đây là tấu chương xin lập Triệu Tế làm thế tử, dâng tấu chương này lên, có thể khiến bọn họ an tâm.”
Đây thực sự là một cách, nhưng ...
Triệu Hàm Chương từ trên tấu chương ngẩng đầu lên, bắt gặp ánh mắt của Triệu Trường Dư, "Không có xung đột lợi ích, thúc tổ cùng bá phụ tự nhiên không thiếu chúng ta một miếng cơm ăn, nhưng tương lai vẫn còn có những thời điểm liên quan đến lợi ích, tổ phụ cũng nói, thế đạo muốn loạn, thế đạo loạn, chúng ta thật sự có thể dựa vào người khác sao?”
Triệu Trường Dư chăm chú nhìn vào ánh mắt kiên định của nàng, kinh ngạc nói: "Vậy ý định của con là gì?”
Triệu Hàm Chương nói: "Quyền lực chỉ có nắm trong tay mình mới là an toàn nhất, dựa vào ai, cũng không tin cậy bằng mình.”
Triệu Trường Dư kinh ngạc nhìn nàng, một lúc lâu sau, ông ngửa đầu cười ha hả, ánh mắt sáng trong, "Được, được! Không hổ là cháu gái của Triệu Trường Dư ta!”
Ông đứng dậy đi tới đi lui hai vòng, cuối cùng vỗ cây ngô đồng, đứng trước mặt nàng, ánh mắt lấp lánh nhìn nàng nói: "Con lớn rồi, ta nhớ không lầm, sang năm con cập kê đúng không?”
Quá trẻ tuổi, Triệu Hàm Chương đã hai mươi tám tuổi rưng rưng gật đầu, "Vâng.”
Triệu Trường Dư liền đưa tay nhẹ nhàng vỗ vỗ đầu nàng, dịu dàng nhìn nàng nói: "Được, tốt, tốt, tốt lắm, tổ phụ rất có thể không chứng kiến được lúc con cập kê, ta trước tiên lấy cho con một nhũ danh nhé.”
Triệu Hàm Chương sửng sốt, rũ mắt suy nghĩ trong chốc lát rồi nói: "Tổ phụ, con có thể lấy nhũ danh cho mình không?”
Nàng cũng muốn gọi theo tên ban đầu của mình.
Triệu Trường Dư cười nói: "Con không nghe nhũ danh ta lấy cho con sao? Ta nghĩ con sẽ thích nó.”
Triệu Hàm Chương liền cười chờ ông nói.
Triệu Trường Dư dịu dàng nhìn nàng nói: "Năm đó phụ thân con đặt tên cho con là Hòa Trinh, chính là xem bói rồi lấy tên đó, từ trong "Dịch Kinh" lấy quẻ Khôn, hôm nay ta sẽ lấy hai chữ "Hàm Chương" làm nhũ danh.”
Triệu Hàm Chương ngơ ngác nhìn ông, trong mắt dần dần ướŧ áŧ, nàng cố nén nước mắt, khàn giọng thì thào nói, "Hàm Chương Khả Trinh..."
Năm đó, cha nàng cũng đặt tên này cho nàng.
"Đúng," Triệu Trường Dư mỉm cười nhìn nàng, "Hàm Chương Khả Trinh, Dĩ thời phát dã, Hoặc tòng vương sự, Tri quang đại dã” [1]
"Hòa Trinh, con là một đứa trẻ ngoan, cháu gái của ta vẫn luôn có mỹ đức, cho tới bây giờ ẩn nhẫn không hiển lộ, tổ phụ hy vọng tương lai con cũng có thể như thế, tương lai có thể có một kết quả tốt." Triệu Trường Dư nói đến đây thì có chút ưu thương.
Ông vẫn biết đứa nhỏ này thông minh, nhưng rất ít khi để trong lòng, nếu không phải lần này nàng để lộ ra sự sắc bén, thiếu chút nữa ông đã bỏ lỡ nàng, cũng lỡ cả chi trưởng Triệu gia.
[1] GIẢI NGHĨA:
Đạo kẻ làm tôi, phải nên ngậm kín những cái văn vẻ tốt đẹp của mình, có điều gì hay phải trả về vua thì mới có thể như thường và được chính đính, trên không có lòng ghen ghét, dưới đúng với đạo mềm thuận. “Khả trinh” nghĩa là có thể giữ gìn bằng cách chính bền, và lại có thể bình thường lâu dài và không ăn năn xót tiếc. Hoặc có làm việc cho người trên, thì không dám nhận lấy sự thành công, chỉ phụng sự để giữ lúc chót mà thôi. Giữ chức trách để cho trọn việc, đó là đạo kẻ làm tôi.
Nàng bị người hầu bế đặt lên bàn vuông, vυ" già lại muốn ôm nàng ngồi xuống ghế, nàng giơ tay ngăn cản, tự mình vịn tay Thính Hà đứng dậy, có chút không yên hành lễ với Triệu Trường Dư, "Tổ phụ.”
Không gọi cũng phải gọi.
Triệu Trường Dư nhíu nhíu mày, nhìn lướt qua chân nàng rồi nói: "Cần gì phải làm cái nghi thức xã giao này? Chân con không tiện, bảo vệ bản thân mới là hiếu đạo, mau ngồi xuống đi.”
"Vâng." Triệu Hàm Chương cung kính ngồi xuống đối diện ông, rũ mắt nhìn ấm trà trên bàn.
Triệu Trường Dư cẩn thận đánh giá nàng, kỳ thật thời gian tổ tôn bọn họ ở chung không nhiều lắm, ông bận rộn quốc sự, trong việc nhà liền có chút sơ sẩy.
Nhưng điều đó không có nghĩa là ông không hiểu hai đứa cháu của mình, ngược lại còn hiểu rất rõ.
Cho nên ông biết, cháu trai trời sinh ngu dốt, nhưng cháu gái lại rất thông minh cứng cỏi, bởi vì trong nhà sớm định ra tước vị cho nhị phòng, đứa nhỏ này lại vẫn luôn nhường nhịn huynh đệ tỷ muội nhị phòng, là một hài tử rất hiểu chuyện.
Nhưng lần này phản ứng của nàng lại không giống trước kia, có thêm mấy phần cường thế, bớt đi vài phần ẩn nhẫn.
Triệu Hàm Chương cúi đầu, Triệu Trường Dư nhìn không thấy biểu tình trên mặt nàng, chỉ có thể nhìn đỉnh đầu nàng nói: "Nghe Thành bá nói, con mất trí nhớ?”
Triệu Hàm Chương dừng một chút mới trả lời khẳng định: "Vâng.”
Triệu Trường Dư nhịn không được nở nụ cười, "Ngẩng đầu lên trả lời.”
Triệu Trường Dư nhìn mặt nànG hỏi, "Mất trí nhớ, còn nhớ rõ những thứ khác không?”
Triệu Hàm Chương suy nghĩ một chút rồi nói: "Còn nhớ đệ đệ, mẫu thân cùng tổ phụ.”
nụ cười trên mặt Triệu Trường Dư chậm rãi phai nhạt, ngón tay nhẹ nhàng gõ lên mặt bàn đá, hồi lâu sau ông mới nói: "Ta vốn định cho con một mối hôn sự hiển hách, quốc gia hỗn loạn, dân chúng lưu lạc, có một mối hôn sự hiển hách không chỉ có thể bảo vệ bản thân, cũng có thể che chở đệ đệ con.”
Ông nói: "Huệ Đế là vết xe đổ, ta chưa bao giờ nghĩ tới để đệ đệ con kế thừa phủ Bá tước, ta nghĩ, định cho con một mối hôn sự hiển hách, cho dù tương lai không thể dựa vào phủ Bá tước, hai tỷ đệ các con cũng có thể bình yên không lo.”
Triệu Trường Dư trầm mặc không nói.
Triệu Hàm Chương nói: "Nếu Vũ Đế không lập Huệ Đế, Huệ Đế có thể sống tốt không?”
Triệu Trường Dư nhíu mày, ánh mắt sắc bén hẳn lên, "Con muốn đệ đệ con kế thừa Bá tước?”
"Không" Triệu Hàm Chương nói: "Năm đó tổ phụ khuyên nhủ Vũ Đế không lập Huệ Đế, cháu gái tán thành quan điểm của ngài, Huệ Đế thành thật chất phác, cũng không thể làm quân chủ một nước, năm đó nếu Vũ Đế nghe ngài khuyên bảo, vậy Đại Tấn cũng sẽ không có họa hôm nay.”
Nói Huệ Đế thành thật chất phác là nguyên văn năm đó của Triệu Trường Dư, kỳ thật chính là nói Huệ Đế quá mức thành thật ngu dốt, không thích hợp làm hoàng đế.
Sau khi Triệu Hàm Chương tỉnh lại, không chỉ kinh ngạc chuyện mượn xác hoàn hồn, mà còn bởi thời điểm lịch sử mà nàng đang ở bây giờ, còn có, phụ thân của tiểu cô nương này hóa ra lại là cháu trai của Triệu Kiệu đại danh đỉnh đỉnh triều Tấn.
Tháng 11 năm ngoái, Tấn Huệ Đế đột ngột qua đời tại Lạc Dương, sau đó hoàng thái đệ lên ngôi, định niên hiệu là Vĩnh Gia.
Bây giờ là tháng 2 năm Vĩnh Gia, tân đế vừa lên ngôi chưa đầy ba tháng, ngoài thành khắp nơi đều là loạn quân lưu dân.
Nàng nghiêm túc nói với Triệu Trường Dư: "Vĩnh đệ ngu dốt, vừa không thể phát triển vinh quang dòng tộc, cũng không thể bảo vệ gia tộc, quyết định của tổ phụ không sai, hắn đúng là không thể kế thừa chức Bá tước.”
Giao phủ Bá tước cho Triệu Vĩnh, kết cục có thể giống như giao quốc gia cho Huệ Đế, đừng nói đem lại vinh quang cho Triệu gia, chỉ sợ căn cơ tông tộc đều sẽ tổn hại.
Sắc mặt Triệu Trường Dư mới dễ nhìn hơn một chút.
"Nhưng tổ phụ, chi trưởng của con đều giao cho nhị phòng, nhị phòng quả thật đáng giá để phó thác sao?" không chỉ là vấn đề của nàng, mà còn là câu hỏi mà nàng ấy luôn muốn hỏi.
Câu hỏi này cứ đè nặng trong lòng nàng ấy, nàng ấy luôn thắc mắc và tìm kiếm câu trả lời, nhưng cho đến khi nàng ấy đuổi ra ngoài thành để cứu em trai mình, nàng ấy đã tìm thấy câu trả lời, nhưng nàng ấy đã không kịp nói chuyện với ông nội của mình.
Hiện tại Triệu Hàm Chương thay nàng ấy hỏi ra, "Chỉ là một lời đồn đãi còn chưa xác thực, một là Thúc tổ chưa có tới tìm tổ phụ xác nhận, bá phụ cũng chưa từng hỏi, tựa như không biết việc này, Nhị Lang ra khỏi thành, thiếu chút nữa mất mạng ngoài thành, tổ phụ yên tâm phó thác mẫu thân cùng tỷ đệ chúng con cho nhị phòng như vậy sao?”
Triệu Trường Dư nắm chặt chén trà trong tay, khóe miệng mím chặt.
Trái tim ông khó chịu như bị dầu nóng lăn qua, hồi lâu, ông mới gian nan nói: "Một cây chẳng chống vững nhà, nếu không dựa vào gia tộc cùng nhị phòng, tỷ đệ hai người các con chỉ sợ khó có thể sinh tồn trong thế đạo này.”
Ông thở dài một tiếng nói: "Tân đế mặc dù lên ngôi, nhưng không thể tự làm chủ triều chính, nội loạn bất bình, bên ngoài lại có loạn Hung nô, Yết Hồ cùng tộc Khương cũng như như hổ rình mồi, thiên hạ mắt thấy đại loạn, các con nếu không dựa vào gia tộc, làm sao có thể sinh tồn trong loạn thế này?”
Triệu Hàm Chương nghĩ đến tàn hồn dù có cố gắng thế nào cũng không triệu hồi được, có chút bi thương hỏi: "Nếu như chỗ dựa này muốn lấy tánh mạng của chúng ta thì sao?"
Triệu Trường Dư nhìn về phía Thành Bá chỉ còn lại một mình trong viện, Thành bá ngầm hiểu, lập tức vào trong phòng lấy ra một tờ tấu chương.
Triệu Trường Dư đặt tấu chương ở trên bàn nói: "Đây là tấu chương xin lập Triệu Tế làm thế tử, dâng tấu chương này lên, có thể khiến bọn họ an tâm.”
Đây thực sự là một cách, nhưng ...
Triệu Hàm Chương từ trên tấu chương ngẩng đầu lên, bắt gặp ánh mắt của Triệu Trường Dư, "Không có xung đột lợi ích, thúc tổ cùng bá phụ tự nhiên không thiếu chúng ta một miếng cơm ăn, nhưng tương lai vẫn còn có những thời điểm liên quan đến lợi ích, tổ phụ cũng nói, thế đạo muốn loạn, thế đạo loạn, chúng ta thật sự có thể dựa vào người khác sao?”
Triệu Trường Dư chăm chú nhìn vào ánh mắt kiên định của nàng, kinh ngạc nói: "Vậy ý định của con là gì?”
Triệu Hàm Chương nói: "Quyền lực chỉ có nắm trong tay mình mới là an toàn nhất, dựa vào ai, cũng không tin cậy bằng mình.”
Triệu Trường Dư kinh ngạc nhìn nàng, một lúc lâu sau, ông ngửa đầu cười ha hả, ánh mắt sáng trong, "Được, được! Không hổ là cháu gái của Triệu Trường Dư ta!”
Ông đứng dậy đi tới đi lui hai vòng, cuối cùng vỗ cây ngô đồng, đứng trước mặt nàng, ánh mắt lấp lánh nhìn nàng nói: "Con lớn rồi, ta nhớ không lầm, sang năm con cập kê đúng không?”
Quá trẻ tuổi, Triệu Hàm Chương đã hai mươi tám tuổi rưng rưng gật đầu, "Vâng.”
Triệu Trường Dư liền đưa tay nhẹ nhàng vỗ vỗ đầu nàng, dịu dàng nhìn nàng nói: "Được, tốt, tốt, tốt lắm, tổ phụ rất có thể không chứng kiến được lúc con cập kê, ta trước tiên lấy cho con một nhũ danh nhé.”
Triệu Hàm Chương sửng sốt, rũ mắt suy nghĩ trong chốc lát rồi nói: "Tổ phụ, con có thể lấy nhũ danh cho mình không?”
Nàng cũng muốn gọi theo tên ban đầu của mình.
Triệu Trường Dư cười nói: "Con không nghe nhũ danh ta lấy cho con sao? Ta nghĩ con sẽ thích nó.”
Triệu Hàm Chương liền cười chờ ông nói.
Triệu Trường Dư dịu dàng nhìn nàng nói: "Năm đó phụ thân con đặt tên cho con là Hòa Trinh, chính là xem bói rồi lấy tên đó, từ trong "Dịch Kinh" lấy quẻ Khôn, hôm nay ta sẽ lấy hai chữ "Hàm Chương" làm nhũ danh.”
Triệu Hàm Chương ngơ ngác nhìn ông, trong mắt dần dần ướŧ áŧ, nàng cố nén nước mắt, khàn giọng thì thào nói, "Hàm Chương Khả Trinh..."
Năm đó, cha nàng cũng đặt tên này cho nàng.
"Đúng," Triệu Trường Dư mỉm cười nhìn nàng, "Hàm Chương Khả Trinh, Dĩ thời phát dã, Hoặc tòng vương sự, Tri quang đại dã” [1]
"Hòa Trinh, con là một đứa trẻ ngoan, cháu gái của ta vẫn luôn có mỹ đức, cho tới bây giờ ẩn nhẫn không hiển lộ, tổ phụ hy vọng tương lai con cũng có thể như thế, tương lai có thể có một kết quả tốt." Triệu Trường Dư nói đến đây thì có chút ưu thương.
Ông vẫn biết đứa nhỏ này thông minh, nhưng rất ít khi để trong lòng, nếu không phải lần này nàng để lộ ra sự sắc bén, thiếu chút nữa ông đã bỏ lỡ nàng, cũng lỡ cả chi trưởng Triệu gia.
[1] GIẢI NGHĨA:
Đạo kẻ làm tôi, phải nên ngậm kín những cái văn vẻ tốt đẹp của mình, có điều gì hay phải trả về vua thì mới có thể như thường và được chính đính, trên không có lòng ghen ghét, dưới đúng với đạo mềm thuận. “Khả trinh” nghĩa là có thể giữ gìn bằng cách chính bền, và lại có thể bình thường lâu dài và không ăn năn xót tiếc. Hoặc có làm việc cho người trên, thì không dám nhận lấy sự thành công, chỉ phụng sự để giữ lúc chót mà thôi. Giữ chức trách để cho trọn việc, đó là đạo kẻ làm tôi.
