Chương 11: Nguồn gốc của kẻ đẹp mã (6)
ĐI SÂU HƠN VÀO MÔ TẢ CHUẨN MỰC VỀ TIẾN HÓA Tìиɧ ɖu͙© Ở NGƯỜI
Chúng ta có tin tốt và tin xấu. Tin tốt là cái nhìn ảm đạm về hoạt động tính dục loài người phản ánh trong mô tả chuẩn mực rất sai lầm. Đàn ông không tiến hóa thành lũ đểu cáng lừa lọc và hàng triệu năm cũng không biến phụ nữ thành những cô ả đào mỏ, dối trá và tráo trở. Nhưng tin xấu là các cơ chế tiến hóa nằm ngoài phạm vi luân lý đã tạo ra một giống loài với một bí mật không thể giữ kín. Homo sapiens đã tiến hóa để trở nên ham muốn một cách vô liêm sỉ, không thể phủ nhận và không trốn tránh được. Đó là những kẻ phóng đãng dâʍ ɖu͙©, trác táng, đểu cáng và dâʍ đãиɠ. Mèo đực và lũ mèo cái động đực. Chó đực và lũ cɧó ©áϊ động đực.
Thật vậy, một số người vượt lên khía cạnh này trong bản chất của loài người (hoặc lún sâu hơn nữa). Nhưng những thôi thúc vô thức này duy trì ranh giới sinh học của chúng ta, điểm tham chiếu của chúng ta, số không trong hệ thống chữ số cá nhân của riêng chúng ta. Các khuynh hướng tiến hóa của chúng ta được cơ thể mà mỗi chúng ta chiếm giữ cho là “bình thường”. Được gia cố bằng rất nhiều tội lỗi, sợ hãi, hổ thẹn và sự sứt mẻ trong cả cơ thể lẫn tâm hồn, ý chí có đôi chút kiểm soát đối với loại đòi hỏi, thôi thúc này. Đôi khi. Thỉnh thoảng. Dăm thì mười họa. Nhưng ngay cả khi bị kiểm soát thì chúng vẫn không chịu chìm khuất. Như triết gia Schopenhauer nói: “Mensch kann tun was er will; er kann aber nicht wollen was er will” (tạm dịch: Người ta có thể chọn làm cái gì, nhưng không thể chọn muốn cái gì.)
Có được thừa nhận hay không thì khuynh hướng tiến hóa này vẫn tồn tại dai dẳng và gào thét đòi chúng ta phải để ý.
Việc phủ nhận bản chất tính dục tiến hóa của loài người có cái giá của nó, cái giá mà các cá nhân, cặp đôi, gia đình và xã hội phải trả từng ngày từng đêm. Cái giá này được trả bằng thứ mà E. O. Wilson gọi là “loại tiền tệ ít hữu hình hơn của hạnh phúc mà loài người phải chi ra để hạn chế khuynh hướng tự nhiên của chúng ta”. Khoản đầu tư của xã hội chúng ta trong việc tiết chế tìиɧ ɖu͙© là được hay mất lại là câu hỏi khác. Bây giờ, chúng tôi chỉ đề xuất rằng cố gắng vượt lên tự nhiên luôn là một nỗ lực mạo hiểm khiến chúng ta kiệt sức và thường dẫn đến thất bại thảm hại.
Bất cứ nỗ lực nào nhằm tìm hiểu xem chúng ta là ai, làm thế nào mà chúng ta lại trở thành như hiện nay và cần phải làm gì với điều đó đều phải bắt đầu bằng việc đối diện với các khuynh hướng tìиɧ ɖu͙© của loài người tiến hóa. Tại sao lại có quá nhiều áp lực hòng cưỡng lại khả năng thỏa mãn liên tục của chúng ta? Tại sao hôn nhân theo đúng chuẩn mực lại đáng ghét đến thế? Làm thế nào chiến dịch gay gắt, liên miên của khoa học xã hội nhằm đòi hỏi tính tự nhiên của chế độ một vợ một chồng về mặt tính dục kết hợp với vài nghìn của mưa diêm sinh và lửa từ trời* lại thất bại trong việc giải thoát ngay cả các thầy tu, nhà thuyết pháp, chính trị gia và giáo sư khỏi các khuynh hướng bị cấm đoán của họ? Để nhìn chính mình như chúng ta vốn là thế, hãy bắt đầu bằng cách thừa nhận rằng trong số tất cả mọi sinh vật trên trái đất, không loài nào ham muốn một cách gấp gáp, sáng tạo và liên tục như Homo sapiens.
Chúng tôi không tuyên bố rằng nam giới và nữ giới trải nghiệm tính đa da^ʍ của mình giống hệt nhau, nhưng như Tiresias nói, kɧoáı ©ảʍ giữa hai giới là so sánh được. Chắc chắn rằng, nam giới có xu hướng quan tâm đến bề ngoài của phụ nữ hơn, trong khi hầu hết phụ nữ lại thấy tính cách của nam giới lôi cuốn hơn nhiều so với ngoại hình (tất nhiên, trong giới hạn nào đó). Và sự thật là sinh lý phụ nữ khiến họ có nhiều điều phải cân nhắc trước khi quan hệ tìиɧ ɖu͙©. Tác giả Naomi Wolf chỉ ra bối cảnh văn hóa quan trọng thế nào đối với các cô gái đến tuổi cập kê: “Tìиɧ ɖu͙©… không hẳn là chúng ta được dạy phải làm gì với nó, mà là chúng ta được dạy phải suy nghĩ về nó như thế nào. Khuôn khổ có sẵn cho chúng ta quyết định, trong một cử chỉ hay hành động tìиɧ ɖu͙© cụ thể nào đó, là chúng ta sẽ cảm thấy yếu hay mạnh, thấp hèn hay cao quý, tự quyết hay do người khác cho phép.” Nhà soạn kịch Jerry Seinfeld tóm tắt các khía cạnh nam/nữ theo ngôn ngữ của ngọn lửa và lính cứu hỏa: “Nói về xung đột gay gắt cơ bản giữa nam giới và nữ giới trên phương diện tìиɧ ɖu͙© thì nam giới giống như lính cứu hỏa vậy. Đối với nam giới, tìиɧ ɖu͙© là một ca cứu hỏa, và bất kể đang làm gì thì cũng phải sẵn sàng trong thời gian hai phút. Ngược lại, phụ nữ giống như ngọn lửa. Họ rất hào hứng, nhưng mọi điều kiện phải cực kỳ thích hợp thì mới bùng cháy được.”
Có thể với nhiều phụ nữ, cơn khát tìиɧ ɖu͙© giống như cơn thèm ăn. Không như đa phần nam giới, không phải cô ấy chỉ khao khát được ăn, mà thích chờ đợi để được thỏa mãn một số điều cụ thể theo những cách nhất định. Khi đại đa số nam giới có thể và thật sự ham muốn phụ nữ một cách tượng trưng thì phụ nữ lại cho biết họ muốn câu chuyện, nhân vật, một lý do cụ thể để làʍ t̠ìиɦ*. Nói cách khác, chúng tôi đồng ý với nhiều quan sát quan trọng của tâm lý học tiến hóa - chính những giải thích méo mó, đầy mâu thuẫn nội tại dành cho các quan sát này mới có vấn đề.
Mặc dù vậy, có những cách giải thích đơn giản, hợp lý, nhất quán đối với hầu hết các quan sát tiêu chuẩn về hoạt động tính dục của con người - những cách giải thích đó mang lại một câu chuyện khác về tiến hóa tìиɧ ɖu͙© ở người theo một cách vừa chi tiết vừa súc tích; một hình mẫu xét lại không đòi hỏi bất cứ chiến lược tổng hợp phức tạp và quá trình Flintstones hóa nào để câu chuyện dễ được chấp nhận.
Mô tả chuẩn mực vẽ nên một hình ảnh đen tối về giống loài chúng ta trên nền sự thật tươi sáng hơn nhiều - mặc dù có đôi chút tai tiếng. Trước khi giới thiệu hình mẫu này, hãy nhìn kỹ hơn mô tả chuẩn mực, tập trung vào bốn lĩnh vực nghiên cứu chủ chốt hợp nhất những giả định được chấp nhận rộng rãi nhất:
Ham muốn khá yếu của nữ giới,
Khoản đầu tư làm cha của nam giới,
Ghen tuông tìиɧ ɖu͙© và sự đảm bảo vai trò làm cha,
Khả năng giao cấu liên tục và quá trình rụng trứng giấu kín (hay bí mật).
Chúng ta có tin tốt và tin xấu. Tin tốt là cái nhìn ảm đạm về hoạt động tính dục loài người phản ánh trong mô tả chuẩn mực rất sai lầm. Đàn ông không tiến hóa thành lũ đểu cáng lừa lọc và hàng triệu năm cũng không biến phụ nữ thành những cô ả đào mỏ, dối trá và tráo trở. Nhưng tin xấu là các cơ chế tiến hóa nằm ngoài phạm vi luân lý đã tạo ra một giống loài với một bí mật không thể giữ kín. Homo sapiens đã tiến hóa để trở nên ham muốn một cách vô liêm sỉ, không thể phủ nhận và không trốn tránh được. Đó là những kẻ phóng đãng dâʍ ɖu͙©, trác táng, đểu cáng và dâʍ đãиɠ. Mèo đực và lũ mèo cái động đực. Chó đực và lũ cɧó ©áϊ động đực.
Thật vậy, một số người vượt lên khía cạnh này trong bản chất của loài người (hoặc lún sâu hơn nữa). Nhưng những thôi thúc vô thức này duy trì ranh giới sinh học của chúng ta, điểm tham chiếu của chúng ta, số không trong hệ thống chữ số cá nhân của riêng chúng ta. Các khuynh hướng tiến hóa của chúng ta được cơ thể mà mỗi chúng ta chiếm giữ cho là “bình thường”. Được gia cố bằng rất nhiều tội lỗi, sợ hãi, hổ thẹn và sự sứt mẻ trong cả cơ thể lẫn tâm hồn, ý chí có đôi chút kiểm soát đối với loại đòi hỏi, thôi thúc này. Đôi khi. Thỉnh thoảng. Dăm thì mười họa. Nhưng ngay cả khi bị kiểm soát thì chúng vẫn không chịu chìm khuất. Như triết gia Schopenhauer nói: “Mensch kann tun was er will; er kann aber nicht wollen was er will” (tạm dịch: Người ta có thể chọn làm cái gì, nhưng không thể chọn muốn cái gì.)
Việc phủ nhận bản chất tính dục tiến hóa của loài người có cái giá của nó, cái giá mà các cá nhân, cặp đôi, gia đình và xã hội phải trả từng ngày từng đêm. Cái giá này được trả bằng thứ mà E. O. Wilson gọi là “loại tiền tệ ít hữu hình hơn của hạnh phúc mà loài người phải chi ra để hạn chế khuynh hướng tự nhiên của chúng ta”. Khoản đầu tư của xã hội chúng ta trong việc tiết chế tìиɧ ɖu͙© là được hay mất lại là câu hỏi khác. Bây giờ, chúng tôi chỉ đề xuất rằng cố gắng vượt lên tự nhiên luôn là một nỗ lực mạo hiểm khiến chúng ta kiệt sức và thường dẫn đến thất bại thảm hại.
Bất cứ nỗ lực nào nhằm tìm hiểu xem chúng ta là ai, làm thế nào mà chúng ta lại trở thành như hiện nay và cần phải làm gì với điều đó đều phải bắt đầu bằng việc đối diện với các khuynh hướng tìиɧ ɖu͙© của loài người tiến hóa. Tại sao lại có quá nhiều áp lực hòng cưỡng lại khả năng thỏa mãn liên tục của chúng ta? Tại sao hôn nhân theo đúng chuẩn mực lại đáng ghét đến thế? Làm thế nào chiến dịch gay gắt, liên miên của khoa học xã hội nhằm đòi hỏi tính tự nhiên của chế độ một vợ một chồng về mặt tính dục kết hợp với vài nghìn của mưa diêm sinh và lửa từ trời* lại thất bại trong việc giải thoát ngay cả các thầy tu, nhà thuyết pháp, chính trị gia và giáo sư khỏi các khuynh hướng bị cấm đoán của họ? Để nhìn chính mình như chúng ta vốn là thế, hãy bắt đầu bằng cách thừa nhận rằng trong số tất cả mọi sinh vật trên trái đất, không loài nào ham muốn một cách gấp gáp, sáng tạo và liên tục như Homo sapiens.
Mặc dù vậy, có những cách giải thích đơn giản, hợp lý, nhất quán đối với hầu hết các quan sát tiêu chuẩn về hoạt động tính dục của con người - những cách giải thích đó mang lại một câu chuyện khác về tiến hóa tìиɧ ɖu͙© ở người theo một cách vừa chi tiết vừa súc tích; một hình mẫu xét lại không đòi hỏi bất cứ chiến lược tổng hợp phức tạp và quá trình Flintstones hóa nào để câu chuyện dễ được chấp nhận.
Mô tả chuẩn mực vẽ nên một hình ảnh đen tối về giống loài chúng ta trên nền sự thật tươi sáng hơn nhiều - mặc dù có đôi chút tai tiếng. Trước khi giới thiệu hình mẫu này, hãy nhìn kỹ hơn mô tả chuẩn mực, tập trung vào bốn lĩnh vực nghiên cứu chủ chốt hợp nhất những giả định được chấp nhận rộng rãi nhất:
Ham muốn khá yếu của nữ giới,
Khoản đầu tư làm cha của nam giới,
Ghen tuông tìиɧ ɖu͙© và sự đảm bảo vai trò làm cha,
Khả năng giao cấu liên tục và quá trình rụng trứng giấu kín (hay bí mật).
